En seguida de la decision del Conselh contitutional de censurar la lei Molac, lo Partit de la Nacion Occitana (PNO) comunica.
Lo Conselh constitucional francés e las lengas dichas « regionalas » : una decision mitat can-mitat pòrc
Sasit per seissanta-un deputats, mai d’un enganat per lo ministre de l'educacion « nacionala » Jean-Michel Blanquer, lo Conselh constitucional a parcialament censurat la lei Molac.
Lo recors tractava de l'article 6, clarificant lo caractèr obligatòri del « prètzfach comunal » per lo qual las comunas desprovesidas d’escòlas ensenhant la lenga regionala o dins aquela lenga devon participar a las despensas de foncionament de las escòlas situadas sul territòri d’autras comunas que propausan un tal ensenhament.
Los demandants pretendián qu'una « jurisprudéncia constanta » del Conselh constitucional afortissiá lo caractèr « facultatiu » de la participacion de las collectivitats territorialas al finançament dels ensenhaments en lengas. Lo Conselh constitucional a confirmat sa jurisprudéncia e validat lo caractèr obligatòri del prètzfach comunal.
Lo Conselh constitucional per contra a censurat dos articles de la lei Molac, lo 4 e lo 9 en s'apevant sus son interpretacion del primièr apartat de l'article 2 de la constitucion « La lenga de la republica es lo francés »
L'article 4 introdusissiá dins lo Còdi de l'Educacion una reconeissença de l’ensenhament immersiu, que segon el obligariá les usatgièrs a l'usatge de la lenga regionala. Sa censura fa pròva d’una granda desconeissença de çò qu’es l’ensenhament immersiu. Per las familhas, la comunicacion en francés demòra propausada. Per los escolans es una denegacion d’un metòde pedagogic ça que la largament reconegut e utilizat sus la planèta, comprés per d’ensenhaments immersius en francés.
La censura de l'article 9 enebís los signes diacritics « antifranceses », a l'estat civil : se poirà pas mai declarar coma pichon nom Cristòu.
Sus aqueles dos punts, lo Conselh constitucional torna prene lo « decrèt de la terror lingüistica » del 2 termidor de l'an II (20 de julhet de 1794), suspendut pauc après mas reactivat per Napoleon Bonaparte dins la disposicion del 24 prairial de l'an XI (13 de junh de 1803), que s’aplica totjorn.
Lo Conselh constitucional estant l’instància de recors ultima al nivèl de l’Estat francés, i a benlèu una possibilitat de recors davant la Cort Europèa dels Drechs de l’Òme.
L'article 8, que tracta de senhalizacion, es pas censurat. La comuna de Saint-Christophe, que deurà refusar d’inscriure Cristòu a l’estat civil, poirà apausar de placas Sant Cristòu !
L'article 7, malgrat las crentas, es pas censurat. Afortís ça que la que « la lenga regionala es un subjècte ensenhat dins l’encastre de l’orari normal de las escòlas mairalas e elementàrias, dels collègis e dels licèus [...] amb la tòca de propausar l'ensenhament de la lenga regionala e totes los escolans. »
L'article 10 es pas censurat tanpauc. Demanda al govèrn de remetre annalament al Parlament un rapòrt tractant especialament dels « establiments escolars associatius desvolopant una pedagogia basada sus l’usatge immersiu de la lenga regionala », çò que daissa supausar qu’aquela pedagogia es enebida sonque per l’ensenhament public.
Lo deputat a l’origina d’aquela lei, Paul Molac, propausa de revisar la constitucion, un objectiu qu’es pas de bon aténher.
Ara per ara, lo Partit de la Nacion Occitana crida a participar als recampaments organizats un pauc de pertot en Occitània lo dissabte 29 de mai per Per que viscan nòstras lengas per protestar contra la mutilacion de la lei Molac e exigir la mesa en òbra d’una vertadièra diversitat lingüistica dins la republica francesa.
Mas lo Partit de la Nacion Occitana pensa que la melhora solucion per que nòstra lenga e nòstra nacion occitana ajan una existéncia normala, es l’independència d‘Occitània.
Lo PNO, lo 21 de mai de 2021