Al mes d'abril de 2018 l'Ofici Public de la Lenga Occitana (OPLO) informèt la societat Vistedit de sa decision d'arrestat lo versament de sa subvencion a las revistas Plumalhon e Papagai.
La societat Vistedit estimava qu'aquela subvencion èra justificada e que deviá èsser mantenguda. L'OPLO, en mai de 2018, dins un corrièr publicat pel jornal La setmana justificava sa decision.
Tornam editar çai-jos aquel corrièr de l'OPLO e la responsa que li faguèt la còla de Vistedit.
Letra de justificacion de l'OPLO a Vistedit (mai de 2018)
Dins l’edicion nº 1101 en data del 27 d'abril de La Setmana, la societat Vistedit apèla l’Ofici public de la lenga occitana a tornar sus sa decision de non pas mai li acordar cap d'ajuda en 2018 per l'edicion de las revistas pels mainatges Plumalhon e Papagai.
Aquela causida de l’Ofici es la resulta d’una decision partenariala dels membres de l’Ofici, dins la continuitat de las accions regionalas mesas en òbra al cors de las annadas passadas.
Foguèt faita après lo constat d'una manca de reactivitat de Vistedit en seguida de mantunas temptativas d’acompanhament prepausadas per las Regions d'abòrd puèi per l'Ofici public de la lenga occitana per sortir la societat de sas dificultats. En efièit, dempuèi mantunas annadas, las revistas Papagai e Plumalhon arriban pas a trobar lor public malgrat una augmentacion regulara del nombre de dròlles en capacitat de las legir. Notadament :
- En 2012/2013 : las Régions Aquitània e Miègjorn-Pirenèus financèron un estudi portat per l'Associacion nationala per la formacion e lo perfeccionament professionals dins los mestièrs de l'edicion (Asfored) amb lo sosten de l'agéncia regionala d’Aquitània ECLA (Escrit Cimèma Libre Audiovisual). Aquel estudi se basèt notadament sus la percepcion d’utilizators de las revistas Papagai e Plumalhon (parents, regents...) sollicitats per l’ocasion, e permetèt l’elaboracion d'un diagnostic e de preconizacions sus l’ofèrta editoriala, l’accompanhament a la comercializacion... S'agissiá d'un acompanhament tecnic de cap a una necessària adaptacion als besonhs del lectorat, del format de las revistas e al desvolopament d’una vertadièra estrategia comerciala. Ça que la, pauques cambiaments foguèron constatats, e cap d’acompanhament poguèt pas èsser mes en plaça ;
- En 2017, los servicis de l’Ofici e la Region Novèla-Aquitània tornèron prene contacte amb Vistedit, en ligam e acòrd amb la Region Occitània, per un acompanhament especific. Aquestes escambis devián servir a far un punt suls objectius de l’estructura e s’apuejavan en particular sus la definicion per Vistedit d’una estrategia de desvolopament. Conscient de la fragilitat e de la complexitat de la situation d’aqueste ostal d’edicion, l'Ofici l’orientèt de cap a un dispositiu public, lo Dispositiu Local d’Acompanhament (DLA), qu’acompanha d’estructuras sul desvolopament e la consolidacion de sas activitats. Per poder accompanhar al melhor Vistedit, l'Ofici integrèt lo Comitat territorial de Bearn del DLA en novembre passat, mas Vistedit aderiguèt de faiçon tardiva a aquel dispositiu.
Per aquelas rasons, après mantuns rencontres e al regard de la manca de coeréncia dels elements de prospectiva e de seguit commercial e financièrs fornits, es fait lo constat que las condicions necessàrias a una revitalizacion de Plumalhon e Papagai son pas presentas. Sus aquela basa, l’Ofici public de la lenga occitana, tot en s'apuejant sus d'elements objectius, a causit ara d’arrestar son acompanhament.
Precisam tanben que dempuèi 1995 data de sa creacion, La Setmana es totjorn estada publicada sens cap d'ajuda ni de las Regions, ni de l'Ofici public de la lenga occitana. Pr'aquò, se i deviá aver un impacte indirècte sus La Setmana, l’Ofici es prèst a estudiar de solucions alternativas, dins lo respècte del principe de l’independéncia de cap al poder politic de la premsa d’opinion e d’informacion.
Enfin, coma o sabètz, l'Ofici public de la lenga occitana es un establiment public pilotat per las Regions Novèla-Aquitània, Occitània e l'Estat. A per objècte de valorizar e de desvolopar d’otisses eficaçes de politica lingüistica. L’Ofici public de la lenga occitana es actualament en fasa d'elaboracion de son plan d’accion. Après entretens de quadratge e establiment d’un estat dels luòc entamenat en novembre de 2017, organizarà una fasa intensiva de concertacion durant los meses de junh e julhet qu’arriban sus Bordèu, Lemòtges, Montpelhièr, Pau e Tolosa.
La question de la premsa escrita e mai generalament la dels mèdias es centrala dins aquela reflexion sus la definicion de la politica lingüistica de desvolopament de l’occitan. Per aquò, de solucions alternativas relativament als periodics escrits seràn mesas a l’estudi amb l'ensemble dels operators concernits per la lenga occitana.
L’Ofici public de la lenga occitana
*
Aquí çai-jos la responsa de la societat Vistedit a aquel corrièr de l'OPLO :
Responsa de Vistedit
Vistedit a fait en mai de vint ans çò qu'èra pas jamai estat fait en occitan. Avèm publicat dins de condicions economicas e lingüisticas fòrça desfavorablas, un setmanièr d’informacion e doas revistas pels dròlles.
Tot aquò s'es fait amb un efectiu salarial que jamai passèt los 4 emplecs e mièg, dins los melhors periòdes. Aquela còla foguèt sostenguda de faiçon exemplara per qualques benevòles determinats. O es encara. Aqueles militants an obrat amb una competéncia e una assiduitat que cal saludar. Cal tanben parlar de la generositat dels legeires, sollicitats mai d'un còp.
En 23 ans, los salariats de Vistedit – qu'es una societat cooperativa – an fait fòrça sacrifics mas aquò sufís pas per atraire d'investisseires. Las ajudas publicas que son estadas acordadas a Vistedit, elas, son estadas utilizadas amb una rigor rara.
Tre la debuta, avèm mes en plaça de sistèmas de mutualizacion amb d'editors d'autras lengas minorizadas (breton, basco, catalan, còrse, aragonés, aranés, etc.) Uèi encara Papagai es lo produch d’un trabalh comun amb un editor breton. Serà fragilizat per la disparicion de nòstra revista. Mas, çò que manca d’un biais cronic, es un fons de rotlament que permetriá de menar una politica comerciala eficaça. L’estudi qu'evocatz, menada fa cinc ans, entrevesiá aquel problèma qu'aviam identificat nosautres dempuèi de temps. Mas aquel estudi nos donèt pas de solucion. O podiá pas e èra pas sa tòca. Demorava donc fòrça volontarista dins sas conclusions e pauc operacionala.
Las ajudas que recebèm de las collectivitats, (que nos arriban al cap de l'annada, o tanben l'annada seguenta, coma es lo cas de la màger part de las ajudas publicas) nos permeton pas de reglar aquela question. Dins lo monde real, aqueste ont evoluïssèm, cal pagar de salaris e de cargas ; nos cal, coma tota entrepresa, pagar nòstre fornisseires e los metre pas en dangièr per de delais de pagament tròp longs.
Vaquí las condicions dins las qualas vivèm dempuèi qualques annadas. E malgrat aquò, avèm publicat de milièrs d’articles, de paginas en occitan, pels grands e pels pichons.
Los darrièrs esfòrces portèron dirèctament suls efectius salariats que son uèi limitat al maxímum : sèm doas personas e pas mai. Alara, la disparicion d'una ajuda a Vistedit de la part de l'OPLO es un còp de gràcia.
Totas las activitats seràn tocadas, quitament se las ajudas èran cibladas sus las revistas pels dròlles. Dins una entrepresa tan petita los salariats trabalhan sus totas las publicacions e los mejans materials, fòrça limitats que son los nòstres (locals, informatica, internet, telefòne...), son comuns. Pensatz qu’en redusissent l’efectiu salariat a una persona, auriam la mendre escasença de subrevida ? Ça que la, La Setmana es estada un element dinamizator del movement en favor de la lenga. Aquel setmanièr demòra mai qu’un simbòl.
Evocatz una reflexion a venir : « Sus de solucions alternativas relativament als periodics escrits ». Aquò significa qu’abans de menar la reflexion, conven que çò qu’existís desaparesca ? Percebètz a qual punt la disparicion d’una entrepresa, que dempuèi vint-tres ans publica un jornal tot en occitan, pòt aver un efièch negatiu ? La reflexion qu’evocatz, significa qu’avètz ja l'idèa d’un projècte alternatiu ? Se òc, sèm interessats e pensam modèstament que nòstra experiéncia pòt èsser mesa a profièch. Ça que la, nòstre calendièr risca de pas èsser en fasa amb lo vòstre. La Setmana aurà daissat de paréisser, Papagai e Plumalhon tanben.
Es possible de bastir quicòm de novèl, pr'aquò nos questionam : la dinamica que fa besonh seriá al rendètz-vos aquela construccion se faguèsse sus de roïnas ? Conven de prene en compte las condicions lingüisticas que rendon tan complicat lo trabalh de tot lo teissut cultural occitan e particularament lo dels editors, dels autors e dels difusors.
Aquestas questions son las que l’OPLO deuriá prene en consideracion. Se o fa dins los delais qu'evocatz, aurà ça que la tardat a o far. L’OPLO poiriá donc èsser mai comprensiu amb las estructuras que trabalhan per la lenga occitana. Aquelas veson d'un biais cronic lor trabalh retardat per las dificultats a viure – o subreviure – dins de condicions economicas e sociolingüisticas desfavorablas.
Calriá evocar, per èsser complet, las dificultats legalas que La Setmana deguèt traspassar. Solide, tot jornal pòt aspirar a viure sens ajuda mas dins nòstre país, cap d’organe de premsa poiriá subreviure sens las ajudas publicas. Aquelas ajudas son donadas per manténer lo pluralisme de l'informacion.
La Setmana pòrta dempuèi 23 ans una expression en lenga occitana. Qu’una ajuda publica venguèsse permetre que se desvolopèsse aquela expression originala seriá donc mai que normal en democracia. Qu’aquela ajuda publica siá pas una menaça sus l’independéncia del jornal es una evidéncia en democracia.
Mas, i a una autra evidéncia : un jornal qu'es pas mai imprimit e pas mai mandat a sos abonats, a pas mai de linha editoriala.
Sèm a vòstra disposicion per trapar al pus lèu una solucion e per metre al servici d’un debat constructiu nòstra modèsta experiéncia.
Pel mond que nos sostenon, avèm un rendètz-vos amb l'Ofici Public de la Lenga Occitana. La mobilizacion paga e veire un començar de dialòg es satisfasent, mai que mai dins aquela situacion d'urgéncia. Anarem al rencontre. Nòstre sol desir es de far subreviure e desvolopar las publicacions de Vistedit. Vos informarem de la seguida.
L’equipa de Vistedit