Un tèxt de Fèlix-Marcèl Castan publicat dins Argumentari, IEO Edicion, pagina 117.

Las errors del bilingüisme

Bilingüisme consequent, lo que fa de doas lenguas dos instruments : e en conformitat amb l'engenh de doas tradicions literària... L'engenh d'un pòple es quicòm de pro escur per l'establir, e benlèu de bufèc : mas l'engenh d'una tradicion literària clau dins una intuïcion clara e immediata. La continuitat d'una tradicion trai son evidéncia de cap de postulat, per que aparten a l'òrdre de la creacion : non pas una donada mistica, mas una conquista progressiva.

Se las lengas èran interdescambiablas, se podiam dire dins una çò que dison dins l'autre, escriure en francés, pensar, dire en francés çò que disèm en occitan, alavetz de que vòl l'occitanisme ? Cossí nòstra fidelitat capuda ? Sabèm totes lo francés tan plan e melhor que non pas l'occitan, que cal fargar a flor e mesura a pèças e bocins.

E pr'aquò an pas tòrt, çò sembla, los que dison que de vertat un mot es res, la lenga pas grand causa e l'escrivan se noirís pas de bren mas de farina, e la farina el la pòrta dins el e son experiéncia d'òme.

Solament la lenga revèrta, mai qu'un instrument d'expression, un ligam vivent, un engatjament dins una comunitat duradissa, sul camp e dins l'avenidor d'una literatura perdurabla.

En çò nòstre l'escrivan, prosista o poèta, tòca un absolut dins sa lenga. Nòstra lenga val plan quicòm mai qu'una revendicacion patriotica : d'autres veson dins la literatura un exercici de las idèas o de l'imaginacion... Mistral disiá metaforicament : 

Dins la lenga un mistèri, un vièlh tresaur s'atròva.

Atal coma la femna aimada cabís per l'amor l'idèa de femna, atal nòstres escrivans descobrisson lo lengatge jos l'espèci de lenga.

Fèlix-Marcèl Castan


Lo musèu Carnavalet

Musèu Carnavalet a París

Sul musèu Carnavalet a París, un article de Gui Matieu dins la revista parisenca Lo vira solelh numèro 51, tardor de 2016.

Friedrich Engels e la nacionalitat del Sud de França (1848)

Friderich Engels

En 1848 dins la revista Neue Rheinische Zeitung n° 93, Friedrich Engels considerava la nacionalitat del Sud de França.

Los Païses Basses e Danemarc mandaràn a Ucraina de F-16

F-16C

Dimenge 20 d'agost de 2023, Mark Rutte, primièr ministre neerlandés, anoncièt que de F-16, avion de combat de concepcion estatsunidenca, serián mandats a Ucraina per los Païses Basses e per Danemarc.

Séverine Bonnin, cantaira

Séverine Bonnin, cantaira, Fuòc en Gàbia

Dins son edicion del mes de novembre de 2024, lo jornal de la comuna de Tolosa, À Toulouse presentava la cantaira Séverine Bonnin.

Sus la Cançon de Santa Fe

Letrina Cançon de Santa Fe

Un article de la revista La Cigalo Narbouneso (abril de 1927, pagina 49). Autor : P. Albarel. L'ortografia del tèxt es estada corregida.