Se debanarà del 4 al 28 de febrièr de 2019 a Albi al Centre
Occitan Ròcaguda (COR) una mòstra sul Felibrige.
Demai lo dissabte 9 de febrièr a 17h, Eric Barthe presentarà una conferéncia titolada : « Mistral e l'influéncia del Felibrge dins Tarn entre 1870 e 1970 ».
Lo COR es dubèrt de diluns al dissabte, de 15h oras a 18h oras.
Presentacion dels organizators
Mistral es lo grand autor qu’a permés lo relevament de la lenga d’òc entre 1850 e 1914, e qu’a obrat pendent los tres quarts de sa vida a aquela « respelida ». Son impact al delà de las frontièras, despassa l’imaginacion : es un dels pus grand autor de lenga d’òc, son òbra va non solament servir al manten de l’occitan en tèrra nòstra, mas tanben irrigar la Catalonha sòrre, la Romania renaissenta… Va faire una òbra geniala ont va tractar de l’amor impossible amb Mirèio e Vincenç, revisitar lo passat tragic del temps de la Crosada albigesa, dins Calendau ; vendrà lexicograf gràcia a de correspondent e a la compillacion dels diccionaris coma lo de Cosinièr (Val d’ Agot) que l’inspirèron per son diccionari del Tresòr del Felibritge. Enfin, aureolat del premi Nobel en 1904, dispausarà de fonds importants per fondar l’immense Museon Arlatenc dont lo fons despassava los 50 000 objèctes de la tradicion populara provençala e qu’es benlèu sens equivalent en França tota.
Mistral aimava viatjar. Aquò, l’ajudèt a far conéisser son òbra e lo Felibritge, associacion de mond divèrs, mas sovent de classas mejanas o nautas, car los paisans èran pas letrats ! De segur, cridèt a l’escandal, contra l’ideologia de J. Ferry, que repreniá las leis Guizot e Faloux, qu’avián pas autorizada la preséncia de la lenga d’òc a l’escòla.
En 1882, la Santa Estela, que recampa los felibres del país d’òc foguèt organizada a Albi, jos la presidéncia del Capolièr, capmèstre del felibritge. Mistral i venguèt en tren, qu’apreciava fòrça aquel mejan de transpòrt. Se sap que Mistral atirèt plan mond a l’Hotel Rochegude, quitament Jean Jaurés lo venguèt escotar. Totes dos defendèron fòrt e mòrt l’obligacion de la preséncia de la lenga a l’escòla, mas plan d’idèias, subretot politicas opausavan los dos òmes.
Pendent gaireben un sègle espeliràn de cercles locals, apelats escòlas felibrencas. Lo departament ne contèt a Albi, Masamet o Galhac, a Caramauç, mas la pus activa e la mai duradissa es sens dobte, la de Rabastens, qu’a lo mai tengut dins la durada e qu’a permés l’ereccion d’una estatua a Augièr Galhard, poèta rabastinhòl del sègle XVI. En 1931, se celebrèt a Albi lo centenari de la mòrt de l’Amiral Rochegude : al parc Ròcaguda, una placa de marbre atèsta de l’eveniment, plan de fòtos atèstan de nombrosas delegacions felibrencas vengudas, dins la ciutat episcopala per l’eveniment.
Lo poèta Thomièras, tarnés de París, sebelit a Terçac, Franceson de Verdena (Marçac), adaptator en lenga albigesa de Mirèio son los albigeses qu’evocarem. Paul Prouho, poeta e artista pintre escriguèt a Frederic Mistral, que l’encoragèt a crear una escòla (agropament local).
Après la segonda guèrra, A-J Boussac o encara lo doctor Ch. Mathieu son de felibres actius. Gui Vialar s’afiliarà d’annadas de temps a l’Escòla Rocaguda. Farem una evocacion de l’escòla d’Autpol, a Masamet, coma del Calelh. Se pòt dire qu’après 1970 lo nombre dels felibres, demesirà bravament, emai se qualques personas i son totjorn estacadas.
Enfin evocarem e quitament cantarem lo cant de La Copa imne felibrenc e provençal(ista) que festegèt sos 150 ans en 2017. Venètz nombroses !