Dins la revista Aicí e ara del mes d'agost de 1982, Cristian Rapin presentava lo libre de Fèlix Daval : Les fraisses èran tombats.
Les fraisses èran tombar de Fèlix Daval
Es Pèire Boissièras que redigiguèt lo prefaci d'aquel libre. Tot çò que ne cal saber i es dich en quatre o cinc paginas, dins l'estil clar de qualqu'un que se paga pas de literatura. Escriu, per exemple : « Avèm aici, en lenga d'òc, un libre sul present – nòstre present –, e non pas sus la vida païsana de fa trenta o quaranta ans. »
Òc-ben, la primièra causa que palma es aquel partit près d'actualitat, coratjós e volontarista, dins lo periòde que sèm. Boissièra ajusta pus luènh : « Los Auvernhats de Félix Daval son pas gaire fachs per atirar lo torista en cèrca de despaïsament », davant de notar aquela frasa : « Barriac es universal alluòc d'èstre reduch al tipic. »
Se tracha de la pintura de la societat rurala d'a l'entorn de Barriac, pichona Borgada del Carladés, sus las broas d'Avairon [lo departament]. Tota una galariá de personatges d'una granda vertat i menon lor vida, jamais aisida, dempuèi los coarros (proprietaris) fins a la filha paura que se met a mèstre per se ganhar las trempas, en passant pels auvernhats de París, que tòrnan al terrador, mitat aparisenquits. L'impression que se despren d'aquel vast tablèu, emai res i siá jamai brica teorizat, es la d'una societat que va a la ronza, coma un batèu esquintat que frelha de contunh las rancaredas e los escuèlhs.
Malgrat l'inconsciéncia tragica, e plan reala, dels protagonistas, òm vei clarament tot çò qu'es a l'abèu : la tèrra, la lenga, l'existéncia d'un pòble, aquel pòble reduch aicí a l'estat de pietadosa clientèla...
Vertat crudèla e amara. Foguèsse estat d'una etnia autra que l'occitana, lo Daval, l'aurián portat al cèl-sin pel sieu saber-far e sa clarvesença.
L'autor, al mièg de tot aquò, se refusa a far pincon. Son fenestron demòra tampat. Mas lo devinham, darrèr los contravents, a l'espèra, gràcias a las lusors poeticas estranhas, eslambrecs fugaces e meravelhoses, que venon esclairar aquel païsatge de la subrevivéncia. Pensam, per exemple, a aquel capítol intitolat « Païsatge d'Ost » que la montanha i es magistralament umanisada, feminisada, e que la sentèm que barbèla coma una desirada. Amb aquò, lo vocabulari ric junta tostemps amb lo dich. Lo quite legidor pauc acostumat a la lenga escrita e tecnica trabuca pas : cada mot ven en son temps, a sa plaça. Acòrdi aisit entre l'escrivan e lo public d'abòrd que tot pintoresc superflú es estat bandit. Tant per la lenga coma pel contengut, lo legeire planherà pas de s'atrapar a aquel libre vigorós.
Cristian Rapin
Cobèrta de la reedicion de 2009
Sul libre Les fraisses èran tombats :
- 1981, primièra edicion, a l'IEO del Cantal. Lo libre èra signat Fèlix Daval.
- 2009, reedicion, a l'Ostal del libre. Lo libre es aquí signat Fèliç Daval.
L'autor publiquèt tanben :
- Les òmes de l'ecir, 1987, IEO Edicion, racontes ;
- Las vaissas avián folhat, 2009, Ostal del Libre, roman seguida de Les fraisses èran tombats ;
- La legenda del grand guindon, 2013, IEO Edicion, libre illustrat pels enfants ;
- Legenda del bèl Ramèl, 2014, Edition Edite-moi, libre illustrat pels enfants.
- La Garrigueta e lo Nogat, 2017, Edition Edite-moi, libre illustrat pels enfants.
