La revista Lo vira solelh (ivèrn de 2016) publica la traduccion en occitan de la brocadura de l'Ofici de torisme de la vila de Cèus dedicada als luòcs de la vila consacrats a la cultura nòstra : jardin dels Felibres, plaça Frederic Mistral, institut Florian...
L'ocasion de ne saupre un pauc mai sus aquestes luòcs e suls òmes que lai visquèron.
La tradicion felibrenca a Cèus remonta a la descubèrta dau tombèu de Joan Peire Claris de Florian, en 1878, per de poètas d'origina provençala : Pau Arena e Valèri Vernier. E desempuèi, la tomba de Florian es venguda un luòc de romavatge per lei representants dau Felibritge, una societat literària creada en Provença per Frederic Mistral en 1854. Ansin nasquèt una tradicion. Totei leis ans, leis Occitans « montats » a París, se recampan lo printemps au Jardin dei Felibres.
1 - Lo jardin dei Felibres
Adobat lòng de la glèisa Sant Joan Baptista, au 47 de l'avenguda dau President Franklin-Roosevelt, aqueste jardin assostava la tomba de Florian enjusqu'en 2014, que deguèt aquí èstre transferida segond la lèi au cementèri municipau. Florian, autor dramatic, romancièr e poèta es nat a Sauve dins lo Gard en 1775. Publiquèt en 1792 sei Fablas, son òbra la mai coneiguda a l'ora d'ara. Fuguèt gentilòme dau duc de Penthièvre (1725-1793) qu'èra a l'epòca proprietari dau tenement e comandant de la garda nacionala dau temps de la Revolucion. Florian fuguèt incarcerat en julhet de 1794, liberat après la fin de Robespierre, moriguèt a Cèus au mes de setembre de la mema annada. Menèron sei rèstas a costat de la glèisa, en 1836, quand se deguèt tranferir lo cementèri comunau en fòra dau centre de la vila ; li restèron fins a 2014. Es aquí qu'en 1839 li dreiçèron son bust que Jaume-Auguste Fauginet faguèt d'après un retrach d'Eugèni Deveria, bust pagat per una soscripcion nacionala que li participèron lo rei Lois Felip amb sa sòrre, la princessa Adelaïda, felens dau duc de Penthièvre.
Lei bustes escampilhats dins lo jardin son aquelei d'eminents Felibres qu'obrèron a París o a Cèus, a l'excepcion d'aquèu que fuguèt dreiçat aquí en 1887 a la glòria de Teodòr Aubanèu, poèta e imprimèire d'Avinhon.
Notarem qu'un primier bust de Frederic Mistral (1830-1914), que fondèt lo Felibritge e aguèt lo prèmi Nobel de literatura en 1904, fuguèt raubat en 1987. Fuguèt remplaçat en 1990 per una còpia dau bust d'Amy qu'es au musèu de Malhana.
Seguir l'avenguda dau President Franklin-Roosevelt, en direccion dau centre vila.
2 - La plaça Frederic Mistral
La denomèron ansin en 1931, en testimòni de l'interèst de la vila de Cèus per lei manifestacions felibrencas.
3 - L'ostau de Florian
Se tròba au canton de la carrièra deis Escòlas e de la carrièra Florian. Es aquí que lo poèta moriguèt lo 14 de setembre de 1794. Demorava de costuma a la Meinajariá, aquí onte i a uèi l'androna dau mercat.
A la mòrt dau duc de Penthièvre, pausèron de sagèus sus totei sei bens, e Florian deguèt logar de que se lotjar modestament dins aqueste ostau, qu'an dempuèi tot refach. Se pòu veire la placa comemorativa sus lo capiau oèst, dau costat de la carrièra Florian.
Contunhar la carrièra deis Escòlas e prendre sus la drecha la carrièra Margarida Renaudin, traversar la carrièra Houdan enjusqu'a la bibliotèca municipala.
4 - L'institut Florian
Seccion especializada dins la lenga e la literatura deis país d'òc onte lei documents (libres e brocaduras) son classats segond lei sièis mantenènças dau Felibritge : Aquitània, Auvernha, Gasconha, Aut Lengadòc, Lengadòc-Rosselhon, Provença. Mai de 7000 títols que se consultan sus plaça.
Traversar la plaça dau generau De Gaulle e contunhar la carrièra Houdan vèrs l'oèst, la carrièra Teodòr Aubanèu, testimòni mai de la tradicion felibrenca de Scèus.
5 - Lo cementèri
Dubèrt en 1814 per remplaçar lo vielh cementèri qu'èra au centre de la vila (entre la carrièra deis Imbergèras e la carrièra deis Escòlas). Es aquí dins aqueste cementèri que lei Felibres de la region parisenca se recampan totei leis ans a la fin de sei rescòntres per rendre omenatge a dos de seis ancians, Ceans d'adopcion : Josèp Lobet (1874-1951), originari de Montpelhièr e mantenèire de la tradicion dei fèstas annualas, capiscòl de la Societat dei Felibres de Paris/Amics de la lenga d'Òc, e Leon Ancely (1890-1971), tolosan, animator actiu d'aquelei fèstas felibrencas (leguèt a la vila de Cèus sa bibliotèca personala qu'es a la basa de l'Institut Florian). Dempuèi 2015 que se deguèt mudar de plaça sa tomba, rendon tanben omenatge aquí a Florian.
