Estudi sus la Cançon de la Crosada

Detalh de la cobèrta del libre Lorsque la poésie fait le souverain de Marjolaine Raguin

En 2015 sortissiá la tèsi de Marjolaine Raguin, Lorsque la poésie fait le souverain, Étude sur la Chanson de la Croisade Albigeoise.

Presentacion de l'editor, Honoré Champion.

La poesia fa lo sobeiran ! Pensar la foncion politica del tèxt poetic al sègle XIII dins los territòris occitans confrontats a la crosada albigesa, tala es la foncion assumida per l'autor anonim que persegís la gesta letrada de Guilhem de Tudela. Situat dins lo camp de la literatura medievala, aquel estudi aprofecha dels apòrts interdisciplinaris de la teologia crestiana, coma de l'istòria politica o militara.

L'exegesa menada per Marjolaine Raguin dins son libre permet al lector de compréner lo jòc argumentatiu de l'autor : dins lo camp del religiós coma del politic, lo poèma faiçona una realitat nòva. Los comtes de Tolosa e lor sosten non son res de mai que de bon defensors de l'ortodoxia, protectors de las populacions e garants de las tradicions. Sostenon de valors secularas mespresadas per l'aligança formada per clèrgues e Franceses. L'Anonim insistís sus un estacament a la tèrra que val ligam del sang entre los Miègjornals, lor senhor raimondin e los territòris plaçats jos l'agach d'un Dieu protector.

L'argumentacion repausa sus dos postulats : la traïson del suseran francés e de sos barons, associats a un clergat messorgièr de fals presicadors. Lo discor politic se fonda suls aspèctes religioses de l'argumentacion, que l'autor a ben comprés que sola la demonstracion de la catolicitat dels Raimondins podiá assegurar lo succès de l'entrepresa de reconquista : elobora l'ideologia d'una contra-crosada.

*

Lo jornal Lo Diari numèro 29, de genièr e febrièr de 2016 presentava lo libre. Aquí çai-jos lor article.

Encara un quicòm sus la Cançon de la crosada ? Al delai de çò que seriá aquela reaccion immediata ; assagem de dintrar un pauc mai dins la tèsi de Marjolaine Raguin, doctor a l’Universitat Montpelhièr III. S’escriguèt e comentèt fòrça la Cançon e pas totjorn d’un biais plan plan seriós o pertinent... Per atant que sabèm, una analisi immersiva aital es vertadièrament una primièra.

L’estudi pòrta principalament sus la partida de l’Anonim, çò que permet de metre en lum la question de la continuacion d’una òbra, a posteriori, d’un tèxt signat e compausat per un partisan del camp advèrse (aquò es un biais un pauc simplista de presentar l’articulacion, mas ajuda la compreneson). « C’est un beau spectacle, que la véritable lutte que Marjolaine Raguin mène contre cet auteur qui, à la différence de ce qui s’est passé jusqu’à présent, malgré ses ruses et ses détours, malgré sa capacité à orienter la vérité, n’a pas réussi a la semer. L’Anonyme a trouvé une exégète digne de sa propre habileté » escriu Beverly Mayne Kienzle dins lo prefaci.

Coma lector, podèm reténer subretot un angle d’atac dels mai interessants. Quand nombroses comentaris se daissan emportar per la lirica dels autors e acaban per se limitar a saber quines son los braves dels marrits ; quand – encara pièger ! – d’unes fòrçan lo sens del tèxt per ne far un estendard de lutas que pensan actualas o de reescrituras de l’Istòria ; l’obratge consèrva la distància critica e la prudéncia scientifica que cal.

Influenciats per nòstra literatura modèrna, avèm tendéncia a pèrdre de vista que lo tèxt medieval es global. Lorsque la poésie fait le souverain restablit aquela dimension : l’analisi literària es benlèu sonque un biais de portar una lectura teologica, politica (mas tanben istorica e juridica) d’aquela òbra tant emblematica coma desconeguda. Un excellent biais d’i remediar !

*