terra-nuechMai de 2016. Ont ne sèm ? En 2001 Dennis Tito via las societats MirCorp (Russia) e Space Adventure (EU) devenguèt lo primièr toriste espacial. Passèt uèch jorns al dintre de l'ISS (International Space Station). Dempuèi, qualques companhiás s'activan. Vòlon prene posicions e far créisser aquel mercat prometor, mas las constrenchas tecnologicas associadas a aquel tipe de viatge son nombrosas e de mal mestrejar.

Los vòls suborbitals (pas de misa en orbita) son los mai prometors, que mai aisits de realizar, mas totes los mejans son a l'estudi. La demanda, privada o publica, pels vòls orbitals es consequenta.

Dos tipe de veïculs son actualament en cors de desvolopament :

  • las capsulas : coma un còp èra, a la russa. Fisablas, seguras. Las tecnologias en jòc son estadas plan experimentadas. Las capsulas son mandadas amb de fusadas.
  • las navetas : son un pauc mens seguras, lor dintrada dins l'atmosfèra pòt pausar problèma. Lo desvolopament per la NASA de gròssas navetas (Space shuttle) a la fin de sègle XX èra una error. Lo material, las tecnologias alara a la disposicion dels engenhaires non permetiá pas de bastir d'aparelhs segurs, manejables aisidament. Lor explechacion que debutèt en 1982 s'arrestèt en 2011. Mas uèi amb los materials a basa de fibras de carbòni, e la miniaturizacion del calculators, la producion de pichona navetas leugièras sembla d'èsser pertinenta. Qualques companhiás ne desvolopan. Pòdon èsser mandadas dins l'espaci siá directament via una fusada, siá via un vaissèl maire, un avion que los mena a qualques quilomètres d'altituda.

Qualas son las entrepresas mai avançadas :

  • SpaceX - capsula Dragon V2 - orbital - la capsula es prevista per mandar sèt personnas en orbita basa. Es en construcion. Los primièrs vòls comercials son prevists en 2017 per la NASA. De capsulas Dragons son ja operationalas per mandar de mercandisas sus l'ISS dempuèi 2012.
  • Boeing - capsula CST-100 Starliner - orbital - los tèsts son en cors de realizacion. Coma SpaceX, Boeing a de contractes amb la NASA. Las capsulas CST-100 devrián servir a mandar d'astronautes vèrs l'ISS.
  • Blue Origin - capsula New Shepard - suborbital - es operacionala, demai an capitat en 2015 de recuperar los motors. Lo creator de la societat es lo fondator d'Amazon, Jeff Bezos. Son objectiu primièr es lo torisme espacial.
  • Virgin Galactic - vaissèl VSS Unity - suborbital - lo VSS Unity ven d'èsser inaugurat lo 20 de febrièr de 2016, remplaça lo VSS Enterprise destruch accidentalament en 2014. Lo vaissèl s'enaira via un veïcul maire. Coma Blue Origin vòlon primièr desvolopar lo torisme espacial.
  • XCOR Aerospace - vaissèl Lynx - suborbital - lo Lynx es una pichona naveta mandada via una fusada. Es en cors de desvolopament.
  • Sierra Nevada Corporation - vaissèl Dream Chaser - orbital - en cors de desvolopament. Coma lo Lynx lo Dream Chaser es una pichona naveta mas es prevista per poder mandar de cargas en orbit.

t-s-dragont-s-cst-100t-s-new-shepardt-s-spaceshiptwo-unity

Dragon V2 - CST-100 - New-Shepard - VSS Unity 

Al nivèl dels abitats, de las futuras estacions, Bigalow Aerospace propausa a la venda d'estacions gonflablas. N'an ja doas en orbita basa Genesis I e Genesis II que lor permeton de testar lors desvolopaments. Lo modul BEAM (Bigelow Expandable Activity Module) devriá èsser mandat devèrs l'ISS en 2016 per èsser desplegat e testat. Aquel pichon abitacle completarà la stacion internacionala.

A costat d'aquelas entrepresas, una miriada d'autres trabalhan per deman permetre al uman de s'etablir dins l'espaci.

Çai jos, projècte d'estacion espaciala Bigelow Aerospace : 

t-s-BA330


Mission Artemis 1 : la fusada es partida

Artemis 1 : partença

La fusada de la mission Artemis 1 es partida lo dimècres 16 de novembre de 2022 emportant la capsula Orion. Objectiu : la Luna.

L'ë-C3 de Citroën arriba

Citroën ë-C3

Es en venda la ë-C3 de Citroën. Presentada a la fin de l'an 2023 la pichona electrica Citroën èra esperada. Ven enriquir l'ofèrta en pichonas veituras electricas.

Carles Pons : diaspòra roergassa en Argentina

Clement Cabanettes, Pigüé

Un article de Carles Pons sus la diaspòra roergassa en Argentina.

Sèrgi Viaule : critica del libre 'Novèlas exemplaras' de Miguel de Cervantes

Miguel de Cervantes

En octobre de 2020 sortissiá lo libre Novèlas exemplaras de Miguel de Cervantes. Sèrgi Viaule ne fasiá la critica.

Lo desvolopament del Starship de SpaceX avança

Elon Musk lo 10/02/2022

Lo dijòus 10 de febrièr de 2022 Elon Musk patron de la societat SpaceX faguèt lo punt sus l'avançament de son projècte de fusada dicha Starship. Prenguèt la paraula sul site de Boca Chica dins lo sud de Texas davant un modèl de la fusada.

Las veituras seràn desenant equipadas de bóstias negras

Dempuèi lo primièr de mai de 2022 totes los veïculs produsits en Euròpa seràn equipats d'una bóstia negra, notadament las veituras.

Russia anóncia qu'arrestarà d'esplechar l'ISS après 2024

International Space Station

Russia per l'intermediari del patron de l’Agéncia espaciala russa, Roscosmos, Iouri Borissov, anoncièt dimars 26 de julhet de 2022 qu'anava arrestar d'esplechar l'ISS (Estacion Espaciala Internacionala).

Espaci : programa Susie d'ArianeGroup

Susie d'ArianeGroup

En setembre de 2022 ArianGroup desvelèt Susie.