Marcèu Esquieu en junh de 2014 © JM Pellet
En 2015 dins lo magazine Lo lugarn Joan-Pèire Alari rendiá omenatge a Marcèu Esquieu.
A mon amic Marcèu Esquieu que ven de s’en anar
Rendre omenatge a qualqu’un coma Marcèu Esquieu que coneissi dempuèi mon arribada dins Agenés en 1974, es pas tan aisit coma sembla de tant que cal destriar dins un fum de remembres qu’ai d’el. Daissi als saberuts especialistas de literatura lo jutjament de portar sus son òbra d’escrivan occitan. Cadun coneis tanben son engatjament dins l’Escòla occitana d’estiu que n’èra un dels fondators. Parlarai d’el d’un biais mai personal e mai que mai d’un tèxte sieu « lo cereisièr » qu’utilizavi per far soscar mos escolans del temps qu’ensenhavi l’occitan al licèu. Aquel cereisièr que son papet, una mena de preire initiator, li fasiá tastar sas cereisas aborivas al mes de mai, ieu lo vesiái coma un simbòl de la nacion occitana e de sa lenga que l’enfant vengut òme capitava pas jamai de tornar trobar. Me soveni que aviái comentat aquel tèxte meravilhós a la facultat de Bordèu pel certificat de lenga e literatura occitana e que aviái obtengut la nòta de 18 de 20. E quand aviái parlat a Marcèu de mon interpretacion del cereisièr, èra estat estonat e m’aviá dit : « Mas ai pas jamai volgut dire aquò ! ». Fa pas res, èra mon biais de veire lo cereisièr.
L’anèri entrevistar per la revista del Conselh general qualques annadas fa dins son refugi nomenat Nadàlia, la bòrda de familha d’ont es sortit, prèp de Nautafaja la Torn en país de Sèrres. Èra son jardin secret que descriu polidament dins Cadastre :
Es una patz de paradís terrèstre.
Lo sera a fait son lièit dins la comba.
Es tot sol a s’endormir...
Io soi intrat sus la punta dels pès, per
Lo despertar pas
M’entendèt pas venir.
Fa mila ans que s’ajoca atal
en seguretat, darrièr lo tuquet de Cantagrelh
Los bòsques son al rendètz-vos e los
ostals blanquejan en silenci, entopinats
dins sas istòrias de familha.
Se i aviá pas dins lo cèl un vonvona-
ment d’avion perdut e la miquelina
de nòu oras qu’estifla a l’intrada del
tunèl de Laròca, sauriái pas que soi
d’aiceste temps, enrosadat de calabrun.
Me creiriái benlèu immortal.
Tu qu’aviás popat la lenga al brèç èra lo digne successor de Jansemin amb de centenats de velhadas en occitan e sos contes de las doas bocas. Justament, fa bèl brieu, vos aviái convidats tu e Teresa ta companha al licèu de Baudre d’Agen per ofrir a de liceans alemands, angleses, italians e occitans que participavan a un projècte europèu, una serada occitana. Coma Jansemin, èras una actor natural e capitères de far passar los contes malgrat la barradissa de la lenga.
Mas i a un eveniment mai recent que soi esmogut de ne parlar perque es lo darrièr còp que te vegèri abans que daissèsses a de bon lo mond dels mortals. Vòli parlar del divendres 13 de junh passat al teatre Ducourneau d’Agen dins l’encastre de l’espectacle Lo mistèri Jansemin del grop OC de Cristian Salès per onorar Jansemin partit 150 ans fa.
Te vèsi encara sus l’escena, assetat sus un fautulh per l’encausa de la lassièra nos far viure sens nòtas la remirabla letra de Jansemin a Silvan Dumon que nos ditz « lo puple fidèl a sa mai, sarà gascon totjorn e francimand jamai ! » Te tiri lo capèl l’artista, ieu qu’ai ensajat de t’imitar coma ai pogut dins mas Janseminadas. Me faguères gaireben plorar de bonur. Diga Marcèu, tre que los veiràs amontdaut, lor caldrà explicar a totes los que son partits, Frederic Mistral, Joan Bodon, Max Roqueta, Francés Fontan, Bernat Manciet e tant d’autres que pòdi pas citar que nosautres que sèm encara aiçaval que contunham la lucha per l’emancipacion de nòstra nacion occitana e la promocion de la lenga e la cultura occitana. Cadun de nosautres de son biais pòrta sa pèira coma tu la portères tota ta vida.
Marcèu, te disi pas adieu mas al reveire. Gràcias a tos escrits, demòras amb nosautres. Vau ajudar fiancièrament l’EOE que subreviurà ne soi segur.
Es lo melhor omenatge que se te posca rendre que es ton enfant partejat amb Rigosta e Rapin.
Joan-Pèire Alari
