unic

Dins la revista OC numèro 84 en 2007, Pèire Pessamessa tornava sus l'emplec dels mots unic/unenc e uman/omenenc.

Unic/unenc e uman/omenenc

[...] Lo principi de realitat dins nòstra lenga auriá d'èstre primordiau, mai la reneissença provençala dau sègle passat patiguèt tre l'origina d'una malautiá infantila, de vouguer marcar sa diferença amb la lenga dominanta en escartant de nombrós mots comuns a totei lei lengas latinas per la sola rason que semblavan au francés e a lei remplaçar per de termes provençaus desvirats de son sens commun o ben per de neologismes azardós.

Lei juòcs floraus d'Ate (1862) pòdon èstre considerats coma lo punt de partença d'aquesta desviacion e un adversari dei felibres, l'atesenc Artaud, ne faguèt la demonstracion crudèla dins un libre polemic que, maugrat d'errors e d'otranças vuèi, encara ei valable. Leis escrivans occitans sovent siam estats victimas d'aquesta pèrda de realitat lingüistica que vos ne balharai un parèu d'exemples pus flagrants amb unenc e omenenc que prenon illegitimament la plaça de unic e uman.

En primier luòc, rendrem omenatge a Mistral lexicograf que dins son Tresor nos dona lei definicions corrèctas.

  • A unenc trobam lo sens de uniforme, unanime, unitaire : aquéu blad es unenc : ce blé est de taille uniforme , e a unencamen : uniformèment, unanimement amb un exemple dau tolosan Doujat : Pertout reboufo unencamen d'esprit e de bon jujamen. Pus luenh trobaretz unicamen : uniquement, e unique, unic" : unique, seul, seule.
  • A oumenen, co mistral balha aquesta definicion : d'homme, qui appartient à l'homme, viril, amb d'exemples explicits : a lou parla oumenen : elle a une voix d'homme, uno oumenenco : une fille garçonnière. Pus luenh, trobaretz uman, umano : humain, aine, qui concerne l'homme, doux, ce, secourable, lou cors uman, le corps humain, la raço umano l'espèce humaine.

Malaürosament, leis eiritiers lexicografics de Mistral desconectaràn coma Xavier de Fourvières amb son Pichot tresor e unenc, oumenenc prenon luòc e plaça d'unic e d'uman que dispareisson de son diccionari e de l'escrich. E non pas de la lenga parlada. Ieu, me vesi mau dire a una femna : « Tu, siás l'unenca frema de ma vida » perqué primierament seriá pas verai e segondament seriáu pas comprés. [...]


Sul libre 'S.T.O' de Régine Hugounenq

sto

En 2019 sortissiá lo libre S.T.O - Lo tust de tres letras de Régine Hugounenq. En novembre la revista de la metropòli de Montpelhièr ne fasiá la presentacion.

Publicacion : aprene l'occitan e promòure lo 'patrimòni'

Apprendre l'occitan, promouvoir le 'patrimoine' de Gregoire Andreo Raynaud

Sortiguèt al mes de genièr de 2023 lo libre Apprendre l'occitan, promouvoir le 'patrimoine' de Gregoire Andreo Raynaud. Es estat publicat per L'Harmattan.

Los Païses Basses e Danemarc mandaràn a Ucraina de F-16

F-16C

Dimenge 20 d'agost de 2023, Mark Rutte, primièr ministre neerlandés, anoncièt que de F-16, avion de combat de concepcion estatsunidenca, serián mandats a Ucraina per los Païses Basses e per Danemarc.

Lenga : un 'òm' que se pòt evitar

Ops ! Que de òm !

Sus l'emplec de òm en occitan, un article de Patrici Pojada dins la revista Lo Diari (numèro 14).

Lo grelhon, lo lop e las abelhas : un conte de Justin Bessou

Detalh d'una gravadura de Tavy Notton (1914-1977) sus la vida de las abelhas

Lo grelhon, lo lop e las abelhas es lo primièr tèxt dels Contes de la Tatà Mannon de Justin Bessou.