De 1983 a 2012 a l'iniciativa del CRDP de Montpelhièr foguèt publicada la revista Lenga e país d'òc. En 2011 sortissiá un numèro doble consacrat Robèrt Lafont. Tornam publicar aquí çai-jos lo prefaci.

Lenga e país d'òc n° 50 e 51 : prefaci

« Leis idèas venon fòrça ben dins la batesta. Leis idèas nòvas », escriu Robèrt Lafont en 1959. Èra son costat sartrian : lo dire a l'espròva del faire. E coma foguèt pas jamai dins la calama ni lo consensus, que foguèsse en politica, en literatura o en lingüistica, las idèas nòvas li manquèron pas e nimai lo coratge per las realizar.

La bastison de l'occitanisme foguèt lo combat d'una vida, l'orizont d'una pensada originala de l'istòria e de l'espaci. Felip Martel e Gentil Puig i Moreno ne fan cadun dins aqueste numèro una retrospectiva sabenta e esmoguda, se disent, l'un coma l'autre, l'istorian e lo lingüista, disciples de Robèrt Lafont. « De Catalunya estant » Jaume Figueras i Trull evòca sus cinquanta ans la recepcion de son òbra e sa memòria viva en Catalonha. Mercejam totes los Catalans qu'amb Pere Grau se son mobilizats per portar pèira an aquel omenatge.

Al dintre de l'occitanisme, tre la debuta, la question de l'ensenhament es pausada. Cal far la plaça de l'occitan dins l'institucion e pensar una pedagogia novèla, a l'encòp revindicar e bastir. Yan Lespoux estúdia las reflexions de Lafont e de Castan dins l'IEO de las annadas 1950 e las accions menadas, a bèl èime, per l'avenidor. Nos sovenèm quora, president del CREO, convocava a cada dintrada escolara los qu'ensenhavan dins l'acadèmia de Montpelhièr e que fasiam « lo torn de taula ». Èran los primièrs « conselhs academics » non oficials, que nos permetián de nos comptar, e, çò disiá Robèrt Lafont, de venir posar dins lo vam collectiu lo coratge de menar las batèstas solitàrias que nos esperavan.

Es l'intrada en poesia qu'analisa Felip Gardy en portant d'esclairatges novèls sus los primièrs poèmas qu'amb Fausta Garavini trabalhan a far sortir de l'ombra. E coma es plan verai que « dins l'escritura tanben la reflexion se destria pas de l'accion » ni lo critic de l'escrivan, Gardy ne ven a presentar tanben l'activitat critica de Robèrt Lafont e mai que mai sas cronicas dins Les Cahiers du Sud de 1953 a 1966.

Enfin, una part importanta d'aqueste numèro especial dedicat a Robèrt Lafont es consacrada a d'estudis literaris sus doas òbras en pròsa mesas al programa del Capes : La Reborsièra e Insularas.

Entre los articles critics sus el, li donam a el la paraula e nos fa gaug de l'entendre a tot atge dire, de sa votz linda e pausada, sas ambicions per l'avenidor de la lenga e del país d'òc. Es un dire poderós que nos ajuda a creire que uèi encara, aquí ont sèm, ensenhaires, cercaires, escrivans, artistas, totes « bofam sus un fuòc d'avenir » !

Per legir la revista [clicar]


Critica del libre 'L'enfugida' de Joan-Ives Casanòva

'L'enfugida' de Joan-Ives Casanova

Un article de Clamenç Pech dins La Setmana numèro 981.

Sus l'empec de la lenga occitana en sciéncia

tablèu

Un article de Felip Carbona publicat dins la revista Vida Nòstra en 1972, sus l'emplec de la lenga occitana en sciéncia.

Union Europèa : ajudas a la infrastructuras de transpòrt

Ralh ferroviari

Lo dijòus 22 de junh de 2023 la Comission Europèa comunicava sus la politica de l'Union en matèria de transpòrt. Son 6,2 miliards d'èuros que seràn investits dins las infrastructuras.

Critica del libre 'L'enfugida' de Joan-Ives Casanòva

'L'enfugida' de Joan-Ives Casanova

Un article de Clamenç Pech dins La Setmana numèro 981.

Suls libres de Joan-Ives Casanòva 'Trèns per d'aubres mòrts' e 'A l'esperduda dau silenci'

'Trèns per d'aubres mòrts' e 'A l'esperduda dau silenci'

En 2007 sortissián dos libres de Joan-Ives Casanòva : Trèns per d'aubres mòrts e A l'esperduda dau silenci.