De 1983 a 2012 a l'iniciativa del CRDP de Montpelhièr foguèt publicada la revista Lenga e país d'òc. En 2011 sortissiá un numèro doble consacrat Robèrt Lafont. Tornam publicar aquí çai-jos lo prefaci.

Lenga e país d'òc n° 50 e 51 : prefaci

« Leis idèas venon fòrça ben dins la batesta. Leis idèas nòvas », escriu Robèrt Lafont en 1959. Èra son costat sartrian : lo dire a l'espròva del faire. E coma foguèt pas jamai dins la calama ni lo consensus, que foguèsse en politica, en literatura o en lingüistica, las idèas nòvas li manquèron pas e nimai lo coratge per las realizar.

La bastison de l'occitanisme foguèt lo combat d'una vida, l'orizont d'una pensada originala de l'istòria e de l'espaci. Felip Martel e Gentil Puig i Moreno ne fan cadun dins aqueste numèro una retrospectiva sabenta e esmoguda, se disent, l'un coma l'autre, l'istorian e lo lingüista, disciples de Robèrt Lafont. « De Catalunya estant » Jaume Figueras i Trull evòca sus cinquanta ans la recepcion de son òbra e sa memòria viva en Catalonha. Mercejam totes los Catalans qu'amb Pere Grau se son mobilizats per portar pèira an aquel omenatge.

Al dintre de l'occitanisme, tre la debuta, la question de l'ensenhament es pausada. Cal far la plaça de l'occitan dins l'institucion e pensar una pedagogia novèla, a l'encòp revindicar e bastir. Yan Lespoux estúdia las reflexions de Lafont e de Castan dins l'IEO de las annadas 1950 e las accions menadas, a bèl èime, per l'avenidor. Nos sovenèm quora, president del CREO, convocava a cada dintrada escolara los qu'ensenhavan dins l'acadèmia de Montpelhièr e que fasiam « lo torn de taula ». Èran los primièrs « conselhs academics » non oficials, que nos permetián de nos comptar, e, çò disiá Robèrt Lafont, de venir posar dins lo vam collectiu lo coratge de menar las batèstas solitàrias que nos esperavan.

Es l'intrada en poesia qu'analisa Felip Gardy en portant d'esclairatges novèls sus los primièrs poèmas qu'amb Fausta Garavini trabalhan a far sortir de l'ombra. E coma es plan verai que « dins l'escritura tanben la reflexion se destria pas de l'accion » ni lo critic de l'escrivan, Gardy ne ven a presentar tanben l'activitat critica de Robèrt Lafont e mai que mai sas cronicas dins Les Cahiers du Sud de 1953 a 1966.

Enfin, una part importanta d'aqueste numèro especial dedicat a Robèrt Lafont es consacrada a d'estudis literaris sus doas òbras en pròsa mesas al programa del Capes : La Reborsièra e Insularas.

Entre los articles critics sus el, li donam a el la paraula e nos fa gaug de l'entendre a tot atge dire, de sa votz linda e pausada, sas ambicions per l'avenidor de la lenga e del país d'òc. Es un dire poderós que nos ajuda a creire que uèi encara, aquí ont sèm, ensenhaires, cercaires, escrivans, artistas, totes « bofam sus un fuòc d'avenir » !

Per legir la revista [clicar]


Tolosa : Aplec de la sardana

Aplec de la sardana

Dins son magazine del mes de mai de 2019 la vila de Tolosa publicava una entrevista d'Estel Llansana que presentava l’Aplec de la sardana que s'anava debanar dins la vila.

Lenga : un 'òm' que se pòt evitar

Ops ! Que de òm !

Sus l'emplec de òm en occitan, un article de Patrici Pojada dins la revista Lo Diari (numèro 14).

Los Païses Basses e Danemarc mandaràn a Ucraina de F-16

F-16C

Dimenge 20 d'agost de 2023, Mark Rutte, primièr ministre neerlandés, anoncièt que de F-16, avion de combat de concepcion estatsunidenca, serián mandats a Ucraina per los Païses Basses e per Danemarc.

Extrach del Libre de Catòia : Lo fuòc

Extrach del Libre de Catòia de Joan Bodon. Capítol 44.

Sul telefilm de Jacques Malaterre, 'L'Assassinat d'Henri IV'

Lo rei Enric IV

En 2009 sortissiá a la television francesa lo telefilm L'Assassinat d'Henri IV.