En 1966 vint-e-uèch intellectuals occitans signavan la mocion d'Ardoana. Lo tèxt foguèt publicat dins la revista Viure numèro 6.
La mocion d'Ardoana
Los escriveires d'òc e los militants occitanistas acampats a Ardoana los 9 e 10 de julh 1966 sul convit de la revista Viure, après un escambi de vistas sus la situacion generala en França e mai especialament dins los païses occitans s'encapitan per pensar :
- que tota absolutizacion de la nacion per lo nationalisme es una reduccion, una caricatura e una traïson de las valors que n'es portaire un grop uman ;
- que la rampelada tissosa a la grandor nacionala practicada pel Gaullisme es pas qu'una escapa istorica, e denóncia d'alhors de per el la malaisança fonsa que conois França, arrestada pel primièr còp dins son expansion territoriala ;
- que lo poder se servís del concèpte d'independéncia nacionala per capelar la sotmession del país als intéresses capitalistas – lo capitalisme american tot contunhant en fach de renfortir son empresa sus la vida economica francesa jos un anti-americanisme diplomatic ;
- qu'aqueles procèssus divèrses cubrisson la realitat d'una concentracion capitalista jamai atencha, una acceleracion de la destructuracion economica, e per tot dire un renfortiment del colonialisme interior ;
- que, per çò que n'es d'Occitània, la liquidacion dels existents economics prenguèt mai que mai dempuèi un an un biais catastrofic : usinas que barran, auçament del caumatge, depossession de la tèrra, desplaçaments de populacion, d'un mot, disparicion d'un pòble en tant que pòble ;
- que lo sol remèdi, e cossí derisòri, que lo govèrn prepausa davant aquel trauc économic es lo torisme. Mas lo torisme, coma se practica, es pas qu'una forma de l'empresa capitalista exteriora : destructura interiorament lo país e aliéna prigondament las consciéncias.
Considerant que pòt pas existir de creacion culturala que tenga pas compte dels interesses materials e de l'existéncia d'un pòble que ne pot ésser l'usatgièr natural, aicestes escriveires e militants occitanistas declaran :
- que pòdon pas pus assistir passivament a una transformacion de lor país que pren lo biais d'una destruccion, e que lor primièr dever es de denonciar de longa lo colonialisme interior ;
- que lor condemnacion del Gaullisme s'assortis d'una mesa en garda a l'oposicion : i pòt pas aver ges d'oposicion eficaça que non remeta en causa las estructuras economicas, socialas e politicas de França e la quita forma del destin francés ;
- que lor engatjament occitanista se plaça a aquel nivèl revolucionari ont pren plaça non pas un egoïsme etnic, mas si-ben una lucha per la liberacion economica e morala dels òmes.
En consequéncia, dison fèrme tornar sa volontat de crear en lenga occitana una cultura totala manejant totas las riquesas de son passat, e fasent lo pari sus l'avenidor.
Es aquí son primièr objectiu qu'implica necessàriament un servici de totas las valors umanas vertadièras e mai un sens novèl de la Democracia.
Convidan los Occitans a pensar coma eles totes aqueles problèmas ; e a denonciar amb eles la situacion istorica d'injustícia que lor es facha, e que sola permet l'inconsciéncia entretenguda.
R. Allan,
Cr. Anatòli,
J. Boisgontièr,
R. Boan,
J. Bodon,
J. Cardonnel o. p.,
Cr. Collomb,
J.-P. Corsèlha,
A. Dupuy,
Cl. Fabre,
Elena Gracia,
J. Grimaud,
J.-L. Guin,
Danisa Imbert,
J. Jaurion,
J. Jornòt,
R. Lafont,
P. Lagarda,
J. Larzac,
G. Martin,
R. Périneau,
G. Pons,
J. Rebol,
I. Roqueta,
M. Roqueta,
Marisa Ros,
J.-B. Seguin,
J. Taupiac.
