Lo fuòc

Cada ser, abans d'anar al lièch, lo pepin, amb la rispa, amassava las cendres sul fuòc, las sarrava coma cal. E l'endeman, tanlèu se levar, desacaptava las brasas que rogejavan encara sus la pèira del fogairon. Pausava dessús un geneston plan sec, qualques esclapons, de menudalhas, un gavelon d'eissirments. E bufava puèi un moment, doçament, doçamenton, amb lo conflet. Lo fum montava. Lo geneston grasilhava coma se de vèrmes lo rosegavan. Caliá bufar encara pus doçament. Una flamba se levava. Lo fuòc èra emprés.

« Es una costuma, disiá lo pepin. Sabi pro que lo ser poiriàm daissar lo fuòc s'escantir. Avèm d'aluquetas. Es pas per las esparnhar, cregas pas. Mas lo matin, quand vesi s'enairar la flamba clara, me sembla qu'es totjorn lo meteis fuòc que crèma al nòstre ostal. Comprenes, despuèi los nòstres ancians, sus aquela pèira de fogairon, de longa lo fuòc a totjorn cremat. Los nòstres ancians avián pas d'aluquetas, eles, e se de vegadas lo fuòc s'escantissiá, caliá dins un esclòp anar quistar de brasa dins un autre ostal. Abans lo fracatge grand, se podiá quistar de brasa sens vergonha alara que totes los vesins èran catolics vertadièrs. Mas despuèi l'esquisma, nos sèm gardats dels tisons d'un autre fogairon coma nos gardam del levam d'una autra mag. Es per aquò que cada ser, gelosament, acapti lo fuòc de cendres per poder trobar de brasas rojas cada matin. Per ieu, aquel fuòc dins lo nòstre ostal revèrta una lampesa de glèisa que crèma sens fin davant l'autar. La flamba monta clara e pura. Mas cossí se levariá la flamba se las cendres avián pas servada la brasa ? La claror sens la calor es pas lo fuòc, e las cendres tanben son puras. La nuèch longa comencèt al fracatge grand. Mas las cendres de las costumas e de las tradicions acaptèron las brasas de la fe. La nuèch se prolonga, freja. Una per una se consumisson las brasas vivas, mas cada brasa consumida creis la flaçada de cendres que recapta encara mai la cremor de las darrièiras brasas. Una per una s'escantisson, una per una. Mas basta que ne demòre una que arda. Perque s'acaba tota nuèch. Lusirà, tomar, l'alba complida. Lo Mèstre vendrà desacaptar las cendres. Pausarà sus la brasa darrièira la fina lenha menuda. A bèles paucs bufarà doç, entrò que se lève la flamba. Cresi ieu ara que lo matin se sarra. Espessas son las cendres, benlèu tu seràs la darrièira brasa. Quand tot sembla perdut, es alara que tot comença. Ne sèm aquí. Te sovenes del fuòc de sant Joan ?... »

Joan Bodon

Dins Lo libre de Catòia, capitòl 44.


Conte : Lo pol e la poma d'aur

Un conte collectat en Roergue per las equipas d'Al Canton, dich per Gilbert Lafage.

Agricultura : per estalviar l'aiga, lo palhatge

Palhatge dins un òrt

Aurelian Chaire dins l'escastre de sos estudis en agricultura anèt trabalhar en Casamança. Dins l'edicion del 11 al 17 d'abril de 2014 del jornal La Setmana, presentava la tecnica del palhage.

Las negociacions per integrar Macedònia del Nòrd e Albània dins l'Union Europèa debutan

Petr Fiala, Dimitar Kovacevski, Edi Rama e Ursula von der Leyen lo 19 de julhet de 2022 a Brussèlas

Lo diluns 18 de julhet de 2022 los 27 païses membres de l'Union Europèa an donat lor accòrd per que se dubriguèsson las negociacions d'adesion a l'Union de Macedònia del Nòrd e d'Albània.

Sèrgi Viaule : critica del Libre 'Lo Mandarin'

Lo Mandarin

Al mes d'agost de 2020 sortiguèt en occitan traduch per Joaquim Blasco lo libre de José Maria Eça de Queiroz Lo Mandarin.

Sus la Cançon de Santa Fe

Letrina Cançon de Santa Fe

Un article de la revista La Cigalo Narbouneso (abril de 1927, pagina 49). Autor : P. Albarel. L'ortografia del tèxt es estada corregida.