Freg e lops

En 2018 al mes de febrièr dins sa rubric Aital Òc lo jornal Centre Presse publicava lo tèxt d'E. Sodís : Lo freg al pè del fuòc.

Variacions : lo freg, al pè del fuòc...

En febrièr, sovent lo temps s'afrescolís, s'afresquís, s'afrejolís ; es de sason (d'unes o doblidan, dins los mèdias per exemple). En febrièr, lo freg soventeja Es pas lo moment pr'aquò de se refregir, de s'enfregir, de trapar una afrejolida o una frejura...

Fa freg, de còps nèva. E tot lo mond de parlar del temps que fa, de lo que farà, de lo que poiriá far. La television ne parlem pas, mai que mai se s'agís de París !...

Fa freg ; e las comparasons mancan pas. Un freg de canard. Cresètz que las patas gèlan als canards e los fa presonièrs del glaç... demorariá pas mai qu'a los anar culhir sus l'estanh gelat ? O pensatz que son los que caçan a l'espèra lo canard qu'an freg... e qu'an la carn de pola ? Un freg de can, canin, canifre... Los cans son mespresats dison d'unes, donc un marrit temps es un temps de can. Se ditz tanben que fa un temps a pas metre un can defòra ; aquí i a de compassion pels cans...

Un temps de lop... Amb lo freg, lo lop se sarra dels ostals... Dins de regions s'emplegan de teulas de lop que quand fa freg se metan a cantar o a sublar : lo lop es pas luènh, ni mai lo temps de lop. Lo freg es una bèstia qu'aganta, que mordís, una bèstia acarnissada coma lo lop e tanben lo can.

Se parla d'un freg que pèla, que desraba la pèl... O encara d'un freg a pèira fendre, qu'espeta las pèiras, subretot se dins las fendas i a d'umiditat. De còps s'entend que lo temps freg fa manjar de favas... Perqué de favas ? Vertat que lo freg fa clacar las dents...

Los galeses dison, al vejaire d'un especialista, « que fa freg a gelar un pet ». Aquí i a pas besonh d'un dessenh... E quand fa freg òm a guèrp o grep ; los dets son totes gords, engrepesits, enrampesits, enregdesits...

Es bon, al canton, davant un bon fuòc que branda de parlar de freg, d'evocar de provèrbis, aquel per exemple : « Mes de febrièr : lo pus cort e lo pus lord » ; après un temps ne ven un autre : « après lo freg ven totjorn la doçura »... Es bon d'evocar los noms de luòc o de familha : San Joan lo freg, La Fregièira, Frejorgas, Frejal, Fontfreja, Frigolet, Frejavila, Fresquièra, Jalada, Fregièr...

... Sarra-te del fuòc que venèm frejelucs, afrejolits, frejoluts...

E. Sodís


Cristian Rapin : Louis XIV en Occitània

Louis XIV en costume de sacre, Hyacinthe Rigaud, 1701, detalh

Dins la revista Lo Lugarn numèro 94, Cristian Rapin presentava lo libre d'Hubert Delpont Parade pour une infante.

Pedagogia : 'Enfanças'

En 2012 lo Centre Regional de Documentacion Pedagogica (CRDP) de l'acadèmia de Montpelhièr publicava un document a destinacion dels joves lectors Enfanças.

Los Païses Baltics son desconectats dels malhums electrics rus e bielorús

Electricitat, pilònes

Lo dimenge 9 de febrièr de 2025 son estats desconectats dels malhums electrics rus e bielorús los tres Estats Baltics, Estònia, Letònia e Lituània.

Provença : la comuna de La Seina comunica en occitan

La Seina

La vila de La Seina en Provença sul sieu site internet presenta cada mes dins la seccion D'aquí un article en occitan.

Totèm : lo camèl de Besièrs

Camèl de Besièrs

En 2017 sortiguèt la revista Los rocaires numèro 2 amb de contes suls animals totemics.