Freg e lops

En 2018 al mes de febrièr dins sa rubric Aital Òc lo jornal Centre Presse publicava lo tèxt d'E. Sodís : Lo freg al pè del fuòc.

Variacions : lo freg, al pè del fuòc...

En febrièr, sovent lo temps s'afrescolís, s'afresquís, s'afrejolís ; es de sason (d'unes o doblidan, dins los mèdias per exemple). En febrièr, lo freg soventeja Es pas lo moment pr'aquò de se refregir, de s'enfregir, de trapar una afrejolida o una frejura...

Fa freg, de còps nèva. E tot lo mond de parlar del temps que fa, de lo que farà, de lo que poiriá far. La television ne parlem pas, mai que mai se s'agís de París !...

Fa freg ; e las comparasons mancan pas. Un freg de canard. Cresètz que las patas gèlan als canards e los fa presonièrs del glaç... demorariá pas mai qu'a los anar culhir sus l'estanh gelat ? O pensatz que son los que caçan a l'espèra lo canard qu'an freg... e qu'an la carn de pola ? Un freg de can, canin, canifre... Los cans son mespresats dison d'unes, donc un marrit temps es un temps de can. Se ditz tanben que fa un temps a pas metre un can defòra ; aquí i a de compassion pels cans...

Un temps de lop... Amb lo freg, lo lop se sarra dels ostals... Dins de regions s'emplegan de teulas de lop que quand fa freg se metan a cantar o a sublar : lo lop es pas luènh, ni mai lo temps de lop. Lo freg es una bèstia qu'aganta, que mordís, una bèstia acarnissada coma lo lop e tanben lo can.

Se parla d'un freg que pèla, que desraba la pèl... O encara d'un freg a pèira fendre, qu'espeta las pèiras, subretot se dins las fendas i a d'umiditat. De còps s'entend que lo temps freg fa manjar de favas... Perqué de favas ? Vertat que lo freg fa clacar las dents...

Los galeses dison, al vejaire d'un especialista, « que fa freg a gelar un pet ». Aquí i a pas besonh d'un dessenh... E quand fa freg òm a guèrp o grep ; los dets son totes gords, engrepesits, enrampesits, enregdesits...

Es bon, al canton, davant un bon fuòc que branda de parlar de freg, d'evocar de provèrbis, aquel per exemple : « Mes de febrièr : lo pus cort e lo pus lord » ; après un temps ne ven un autre : « après lo freg ven totjorn la doçura »... Es bon d'evocar los noms de luòc o de familha : San Joan lo freg, La Fregièira, Frejorgas, Frejal, Fontfreja, Frigolet, Frejavila, Fresquièra, Jalada, Fregièr...

... Sarra-te del fuòc que venèm frejelucs, afrejolits, frejoluts...

E. Sodís


Musica : Aqueles

Aqueles

Al mes de març de 2020 lo jornal Roergàs Centre Presse presentava lo grop Aqueles.

Sèrgi Viaule : critica del libre 'Lo mistèri de la Montanha Negra'

Lo mistèri de la Montanha Negra

En novembre de 2012 sul webzine Jornalet Sèrgi Viaule presentava lo libre de Cristina Clairmont Lo mistèri de la Montanha Negra.

Croàcia passa a l'èuro e intra dins l'espaci Schengen

Membre de l'Union Europèa dempuèi 2013, Croàcia emplega dempuèi aqueste 1èr de genièr de 2023 l'èuro coma moneda. De pèças novèlas son donc intradas en circulacion.

Robèrt Martí sul diccionari de Loís Alibèrt (1988)

Diccionaire occitan-français de Louis Alibert

Testimoniatge de Robèrt Martí sul diccionari de Loís Alibèrt.

Max Roqueta e lo roman

Mièja-Gauta

Lo tèxt çai-jos es extrach de la plaqueta de presentacion de la mòstra : Max Roqueta, la libertat de l’imaginari, que se debanèt en 2014 e 2015 a Montpelhièr.