Joan Francé Courouau balhava lo 29 de genièr de 2015 a l'Universitat Paul Valéry a Montpelhièr dins
l'encastre de las Jornadas d'Estudi CAPES, una conferéncia titolada : Los mites dins La
Santa Estela del Centenari.
Estudiava aquí lo libre de Joan Bodon dins sa relacions als mites. N'identificava quatre.
Presentan çai-jos la tièra dels mites citats e per cadun un extrach de la presentacion que ne far Sénher Courouau. Lo ligam vèrs l'article archivat sus Occitanica es a la fin de l'article.
1 – Lo mite de l’istòria de la lenga
« Un dels mites mai vesedors dins La Santa Estela del Centenari es tot çò que concernís l’istòria de la lenga occitana. Quatre grandas idèas son exprimidas, que correspondon a d’idèas presentas, amb mai o mens d’intensitat, dins la pensada del Felibritge d’après 1854 e de l’occitanisme del sègle XX. Aquelas idèas son pas confòrmas a çò que nos dison l’istòria e los istorians, non pas nacionalistas franceses mas objectius (istòria evenimenciala e istòria culturala e istòria literària). »
2 – Lo mite de la fin del mond
« Lo mite de la fin del mond es absoludament central dins La Santa Estela del Centenari. Es representat de dos biaisses que s’interpenètran e se retròban mai que mai dins los quasèrns 1 e 3. Dins lo segond quasèrn, sembla pas present, mas o es a travèrs lo mite de la fin del mond representat per Joan Apòstol, representant del Crist de Montfavet. Evòca pas tant la fin del mond que la fin de la lenga d’òc. »
3 – Lo mite de la mòrt de la lenga
« Las lengas morisson, es clar, mas pels lingüistas e pels istorians, aqueles fenomèns de mòrt de las lengas representan un fenomèn complèx que se fa pas del jorn a l’endeman, que pren de formas divèrsas, ramificadas, es un procès que s’espandís sus de decenias, e mai de sègles e que de còp es pas complet (exemples del latin o del cornic).
« Istoricament, aquel mite es un mite recent (a rapòrt d’aquel de la fin del mond qu’es vièlh coma... lo mond). Son aparicion coïncidís amb lo romantisme, es Chateaubriand l’inventor per Euròpa d’aquela idèa, dins las Mémoires d’outre-tombe, dins de passatges escriches en 1822 ont evòca los Amerindians que s’occidentalizan - ja ! - : "Ne cherchez plus en Amérique les constitutions politiques artistement construites dont Charlevoix a fait l’histoire : la monarchie des Hurons, la république des Iroquois. Quelque chose de cette destruction s’est accompli et s’accomplit encore en Europe, même sous nos yeux ; un poète prussien, au banquet de l’Ordre Teutonique, chanta, en vieux prussien, vers l’an 1400, les faits héroïques des anciens guerriers de son pays : personne ne le comprit, et on lui donna, pour récompense, cent noix vides. Aujourd’hui, le bas-breton, le basque, le gaëllique meurent de cabane en cabane, à mesure que meurent les chevriers et les laboureurs." »
4 – Lo mite del darrièr locutor
« Lo mite romantic de la mòrt de la lenga desemboca doncas sul mite del darrièr locutor. [...] Aqueste darrièr locutor incarna pas sonque una lenga, mas tota la civilizacion que la lenga n’es l’expression, tota una vision del mond, es – per reprene la formula de l’antropològ Danièl Fabre – "un individú-mond. »
*
Lo tèxt complet de l'article se pòt legir sul site Occitanica [aquí]
La vidèo de sa presentacion es tanben disponibla :
