Bilingüisme

Lo bilingüisme, una chança ?

En 2019, lo 28 de mai, Pèire Escudé èra convidat per l'IEO de Rodés per parlar del bilingüisme. Cente Presse rendiá compte de l'eveniment.

Bilingüisme : cossí pas ? e perqué non ?

De las lengas, Pèire Escudé, professor d'occitan, especialista universitari del bilingüisme e de la didactica de las lengas (cossí s'apprend una lenga e donc cossí s'ensenha), ne parlariá d'oras entièras. Lo 28 de mai a Rodés, convidat per l'IEO e « En esperant l'Estivada » diguèt saique l'essencial...

Lo bilingüisme, es pas d'aver exactament la meteissa competéncia dins doas lengas (çò qu'existís pas), mas la capacitat de parlar dins doas lengas, mas pas forçadament del meteis biais... Pòt pas èsser la guèrra entre lengas ni una bagueta magica, que lo bilingüisme, lo cal bastir...

De beneficis ? Es talament evident ! Totas las evaluacions scientificas o mòstran ; un enfant monolingüe aurà mai paur de çò qu'es diferent, estrangièr, novèl... donc serà pas tan plan dispausat a aprene, siá de lengas, siá d'autras matèrias... Per aprene cal sortir de sa zòna de coneissença e s'apropriar quicòm d'autre.

E s'agís pas solament de l'escòla ! L'escòla, per un enfant explica P. Escudé, es sonque 10 % de son temps biologic, e çò que compta mai es l'interaccion afectiva !

Cal dire qu'una lenga, s'oblida de còps, es plan mai qu'un còdi, qu'un otís de comunicacion ; es afectiva, identitària, a una dimension globala. La lenga es la clau de totes los aprendissatges. Òm aprend « en » lenga, ditz e tòrna dire P. Escudé. Per aprene un contengut, cal que la lenga siá clara... I a dins lo cervèl una zòna del bilingüisme o plurilingüisme que pòt tractar un element quina que siá la lenga ; mai una lenga es valorizada, mai de lengas son encapadas e mai aquesta zòna se va afortir, renfortir ! Aital ! Vertat qu'aicí fòrça mond èran bilingües (occitan-francés), mas sens o saber e amb una lenga qu'èra pas brica valorizada (per pas dire mespresada e tractada de patés !) ... L'Estat-Nacion nos a enganat ! Las doas nocions son pas del meteis òrdre ! La nacion es una comunitat culturala ; la lenga es diversitat, innovacion. Lo monolingüisme a pas res de natural ; cada enfant a una capacitat plurilingüistica... Per bastir lo bilingüisme, per aprene de lengas, cal aimar las lengas, las valorizar.

L'enfant es d'un luòc ; es pas fòra sòl ! I a pas cap de benifici a pèrdre de sa subtància, de son identitat, e degun pòt pas empachar, per fòrça, qualqu'un a parlar pas sa lenga !

França manquèt, mai d'un còp, l'ocasion, e l'astre, del bilingüisme o plurilingüisme, segur ! Uèi, nos demòra un plan bèl camin de far !... P. Escudé crei que « òc ! se pòt tornar trobar un bilingüisme aürós » !

Alara cossí se fa que los responsables de l'ensenhament sàpian pas tot aquò ? Cossí e perqué ? Perqué una tala politica lingüistica ? Pas per de rasons lingüisticas de tota manièra... demòran las rasons politicas...

Centre Presse, 2019


Viure 1965 : Revolucion Occitana

La revista Viure fondada en 1964 foguèt pendent un desenat d'ans lo luòc d'expression privilegiat per la critica, las analisas, l'expression d'una pensada occitana liura.

Sèrgi Viaule : critica de 'Bonjour tristesse'

Françoise Sagan

Dins lo numèro 144 de la revista Infòc de decembre de 1995, pareissiá la critica de Sèrgi Viaule del libre de Françoise Sagan paregut en 1954.

Municipalas de 2026 en França, programa del Partit Occitan

Eleccions Municipalas, França, 2025

Al mes de mai de 2025 lo Partit Occitan presentava son programa per las eleccions municipalas de 2026 en França.

Lo grelhon, lo lop e las abelhas : un conte de Justin Bessou

Detalh d'una gravadura de Tavy Notton (1914-1977) sus la vida de las abelhas

Lo grelhon, lo lop e las abelhas es lo primièr tèxt dels Contes de la Tatà Mannon de Justin Bessou.

Lenga : un 'òm' que se pòt evitar

Ops ! Que de òm !

Sus l'emplec de òm en occitan, un article de Patrici Pojada dins la revista Lo Diari (numèro 14).