Bilingüisme

Lo bilingüisme, una chança ?

En 2019, lo 28 de mai, Pèire Escudé èra convidat per l'IEO de Rodés per parlar del bilingüisme. Cente Presse rendiá compte de l'eveniment.

Bilingüisme : cossí pas ? e perqué non ?

De las lengas, Pèire Escudé, professor d'occitan, especialista universitari del bilingüisme e de la didactica de las lengas (cossí s'apprend una lenga e donc cossí s'ensenha), ne parlariá d'oras entièras. Lo 28 de mai a Rodés, convidat per l'IEO e « En esperant l'Estivada » diguèt saique l'essencial...

Lo bilingüisme, es pas d'aver exactament la meteissa competéncia dins doas lengas (çò qu'existís pas), mas la capacitat de parlar dins doas lengas, mas pas forçadament del meteis biais... Pòt pas èsser la guèrra entre lengas ni una bagueta magica, que lo bilingüisme, lo cal bastir...

De beneficis ? Es talament evident ! Totas las evaluacions scientificas o mòstran ; un enfant monolingüe aurà mai paur de çò qu'es diferent, estrangièr, novèl... donc serà pas tan plan dispausat a aprene, siá de lengas, siá d'autras matèrias... Per aprene cal sortir de sa zòna de coneissença e s'apropriar quicòm d'autre.

E s'agís pas solament de l'escòla ! L'escòla, per un enfant explica P. Escudé, es sonque 10 % de son temps biologic, e çò que compta mai es l'interaccion afectiva !

Cal dire qu'una lenga, s'oblida de còps, es plan mai qu'un còdi, qu'un otís de comunicacion ; es afectiva, identitària, a una dimension globala. La lenga es la clau de totes los aprendissatges. Òm aprend « en » lenga, ditz e tòrna dire P. Escudé. Per aprene un contengut, cal que la lenga siá clara... I a dins lo cervèl una zòna del bilingüisme o plurilingüisme que pòt tractar un element quina que siá la lenga ; mai una lenga es valorizada, mai de lengas son encapadas e mai aquesta zòna se va afortir, renfortir ! Aital ! Vertat qu'aicí fòrça mond èran bilingües (occitan-francés), mas sens o saber e amb una lenga qu'èra pas brica valorizada (per pas dire mespresada e tractada de patés !) ... L'Estat-Nacion nos a enganat ! Las doas nocions son pas del meteis òrdre ! La nacion es una comunitat culturala ; la lenga es diversitat, innovacion. Lo monolingüisme a pas res de natural ; cada enfant a una capacitat plurilingüistica... Per bastir lo bilingüisme, per aprene de lengas, cal aimar las lengas, las valorizar.

L'enfant es d'un luòc ; es pas fòra sòl ! I a pas cap de benifici a pèrdre de sa subtància, de son identitat, e degun pòt pas empachar, per fòrça, qualqu'un a parlar pas sa lenga !

França manquèt, mai d'un còp, l'ocasion, e l'astre, del bilingüisme o plurilingüisme, segur ! Uèi, nos demòra un plan bèl camin de far !... P. Escudé crei que « òc ! se pòt tornar trobar un bilingüisme aürós » !

Alara cossí se fa que los responsables de l'ensenhament sàpian pas tot aquò ? Cossí e perqué ? Perqué una tala politica lingüistica ? Pas per de rasons lingüisticas de tota manièra... demòran las rasons politicas...

Centre Presse, 2019


Sèrgi Viaule : critica del libre 'Lo mistèri de la Montanha Negra'

Lo mistèri de la Montanha Negra

En novembre de 2012 sul webzine Jornalet Sèrgi Viaule presentava lo libre de Cristina Clairmont Lo mistèri de la Montanha Negra.

Loís Alibèrt : Renaissença catalana e Renaissença occitana (1933)

Loís Alibèrt e Pompeu Fabra en 1933

Un tèxt de Loís Alibert publicat dins la revista Oc numèro 10-11 de 1933.

Votacion del Parlament Europèu per melhorar la mobilitat electrica

Lògo recarga electrica

A la debuta del mes de julhet de 2023 lo Parlament Europèu votèt per l'adopcion de règlas novèlas per fin de far créisser lo nombre de las estacions que permeton de recargar los veïculs electrics. Las novèlas disposicions preveson tanben de ne facilitar l'usatge.

Sèrgi Viaule : critica del libre de Pau Gayraud 'Lo libre del causse'

Lo libre del causse - Pau Gayraud - Vent Terral

En 2016 l'editor Vent Terral tornava editar Lo libre del causse de Pau Gayraud.

Sèrgi Viaule : critica del libre 'Lo mistèri de la Montanha Negra'

Lo mistèri de la Montanha Negra

En novembre de 2012 sul webzine Jornalet Sèrgi Viaule presentava lo libre de Cristina Clairmont Lo mistèri de la Montanha Negra.