Dins lo libre qu'accompanhava en 2020 la mòstra Notre Occitanie organizada per la Region Occitània, Claude Sicre tornava sus la nocion de « província ». Una part del tèxt èra en occitan. Lo tornam publicar çai-jos.

Lo mot de « província »

Lo mot de « província ». Anam prene un exemple simple : cap de dròlle qu’age crescut luènh de París non pòt comprene çò que vòl dire, es quicòm de fosc. Li caldrà un moment per comprene çò que los cosins parisencs o la ràdio-tele vòlon dire. L’emplegarà pas jamai de sa vida, que n’a pas besonh, levat se per en cas es forçat de dintrar mai o mens dins lo biais de pensar parisencò-nacional e mediaticò-sabent. El que jamai es pas sortit de sa vila o de son campestre per anar dins un luòc que se sona « província » ! Ont es aquò ? Se va en Alsàcia, en Bretanha o a Arràs o a « Bourges », dirà : vau en Alsàcia, o en Bretanha, o a Arràs o a « Bourges », etc. Quand ausís lo tipe de la tele que ditz : « Arser èri en província e ai vist aquò », se dis còp sec : « es pas dins ma província aquel afar ! Ont èra ? ». Lo saurà pas.

Mon mestièr m’a menat a encontrar un fum de jornalistas parisencs (se son provincials d’origina càmbia pas grand causa, levat que de còps que i a, comprenon melhor çò que lor disèm, de mercés lor viscut passat) e avèm ensajat mai d’un còp de lor explicar aquel afar. Es pas aisit : per eles, la « província » es una realitat (la pròva n’es que tot lo mond parla aital dins lor mitan, sens jamai se trachar que los provincials emplegan pas jamai aquel mot, son ESTABOSITS quand lor fasèm la remarca) e non pas una representacion relativa nascuda dins una istòria especifica, un mot que bastís una realitat sonca per eles dins lors caps. Aqueles interlocutors culpabilizats se son faches a París dins las annadas 90 los campions d’un cambiament : se son meses a parlar de « region » (« soi anat en region ») per « província ». Èran contents de lor tròba, mas decebuts quand lor diguèrem qu’èra pas lo mot que caliá cambiar (aquò cambiava pas res) mas la representacion. Levat per tres o quatre mai curioses e mai aluserpits, res cambièt pas. Ara parlan de « París e los territòris ». La version novèla del dualisme reductor. Dualism qu’es coma l’idèa de los que pensan que la lenga d’òc non pòt tot dire, bla-bla sus l’inegalitat de las lengas, bestisa d’aqueles qu’an pas jamai dubèrt un tractat de lingüistica mas que parlan de tot aquò dins los jornals, las revistas e los libres.

Claude Sicre dins lo libre de la mòstra
Notre Occitanie en 2020


Friedrich Engels e la nacionalitat del Sud de França (1848)

Friderich Engels

En 1848 dins la revista Neue Rheinische Zeitung n° 93, Friedrich Engels considerava la nacionalitat del Sud de França.

Sèrgi Viaule : critica del libre 'Lo mistèri de la Montanha Negra'

Lo mistèri de la Montanha Negra

En novembre de 2012 sul webzine Jornalet Sèrgi Viaule presentava lo libre de Cristina Clairmont Lo mistèri de la Montanha Negra.

Votacion del Parlament Europèu per melhorar la mobilitat electrica

Lògo recarga electrica

A la debuta del mes de julhet de 2023 lo Parlament Europèu votèt per l'adopcion de règlas novèlas per fin de far créisser lo nombre de las estacions que permeton de recargar los veïculs electrics. Las novèlas disposicions preveson tanben de ne facilitar l'usatge.

Sèrgi Gairal sus Cantalausa

Cantalausa

Après la mòrt de Cantalausa en 2006 Sèrgi Gairal que lo coneissiá plan publicava dins lo jornal La Setmana un omenatge.

Lo freg, al pè del fuòc...

Freg e lops

En 2018 dins sa rubric Aital Òc lo jornal Centre Presse publicava lo tèxt d'E. Sodís : Lo freg al pè del fuòc.