Un article d'Alan Roch publicat en genièr de 2023 dins la revista Occitania n° 235.
Gerard Tautil a contratemps
Gerard Tautil, engatjat dins lo movement politic occitan dempuèi la fondacion de Volèm Viure Al País, cavilha obrièra del Cebier, fa regulièrament lo punt amb sos libres sus la situacion politica generala e los enjòcs pels Occitans e per Occitània.
Après Robert Lafont et l'occitanisme politique (Fédérop, 2011),
Psicòsi au Palais (IEO, Ensages, 2016) e Le roman national français au défi
de l'extrême-droite (L'Harmattan, 2017), ven de publicar, dins la colleccion Ensages
de l'IEO, un obratge de 166 paginas : Contratèmps, Letras sus
l'Occitania e l'occitanisme.
Insistís sus l'evolucion de las situacions que complexifian l'accion occitana dempuèi que Robèrt Lafont denoncièt lo colonialisme interior :
- La lenga qu'es lo ciment de l'occitanitat èra plan presenta dins las annadas 1970 amb d'occitanofòns naturals ; çò qu'es pas mai lo cas a l'ora d'ara.
- Euròpa que podiá èsser un espèr a cabussat dins una acampada d'Estats quichats entre « una globalizacion economica radicala » e « (lei) tendéncias au replec nacionau », sus fons de logica liberala e de primautat de l'economic sul politc. Los Estats de l'Èst se replegan dins l'autoritarisme e lo populisme. Euròpa a pas de responsa de balhar als Catalans o als Escoceses en quista d'independéncia.
- França contunha de jogar suls mots : de tèxtes en tèxtes supausats decentralizaires se càmbia pas, una pensada e unas causidas d'a fons centralistas. De mai, « lo monde de Macron que segue après d'autrei es lo maridatge d'interès privats e calculs politicians per servar lo poder centrau. »
L'autor rapèla que la pandemia foguèt precedida de l'afar del sang contaminat, de l'afar Mediatòr, de l'escandal de l'amianta... Lo tot en correlacion amb la desagregacion dels servicis espitalièrs coma d'autres servicis publics. Gerard Tautil prepausa de « n'acabar amb la benediccion d'un mercat au dessús de tot. » Çò que serà pas aisit vist que lo poder politic es « devengut dependent de fons en cima dau poder financier. »
E lo movement occitan dins tot aquò ?
Lo movement patís de : la separacion bèla entre accion culturala e accion politica ; los descopatges administratius, amb la darrièra avania : la creacion de la Region « Occitania » ; lo temps de las mobilizacions bèlas per la lenga es passat ; tròp de divisions ; l'inexisténcia de demonstrança publica de l'occitanitat...
Quand lo movement se vòl balhar d'ample, coma Gardarem la Tèrra e sa proclamacion altèrmondialista, fa lèu quincanèla. Lo filosòfe s'estona dels prepausses anticentralistas d'Onfray (mas amb una pensada que « duerbe camins que menan enluec ») e l'istorian fa rampèl a las oposicions entre Proudhon e Marx.
Unes desfises son de relevar :
- Lo desfís de la lenga-cultura (capítol 5) : « La question lingüistica es a la crosiera dau viure ensems e d'una identitat dubèrta ai questions de la vida vidanta. »
- Lei desfís de la crisi ecologica (capítol 6) qu'« impausa ribon ribanha, una redefinicion globala de çò qu'entendèm per uman, natura, cultura, territòri, politica. Fau tornar batre lei cartas. ».
- Dins lo capítol 7 (Moviments sociaus e alternativa politica occitana), l'autor se fa critic del movement occitan (e del PÒC) en manca manifèsta d'estrategia cap a de revendicacions socialas, societalas e politicas claras. Plaideja per la naissença d'una APO (Agéncia de Premsa Occitana). Afortís que « Decidir au país es tras que d'actualitat ».
- Dins lo capítol 8, considèra que l'Euròpa dels Estats jòga contra la democracia e balha per exemples lo sòrt de las regions d'Euròpa, la repression de la democracia catalana.
- Espepissa puèi (capítol, 9), las solucions politicas possiblas : autonomisme, federalisme, nacionalisme.
- Pensa (capítol 10) que per Euròpa « l'idèa federala que se desvolopa en nivèus divèrs es ara jugable » e demanda de faire « l'escomessa de l'Euròpa dei pòbles e dei regions ».
Durbir pòrtas e fenèstras
Es dins aquel objectiu que l'autor manda la man « a toteis aquelei que vòlon participar a l'elaboracion d'un projècte democratic occitan. L'occitanisme es d'en premier un engatjament per lo país, cadun pòu aduire sa pèira au clapier. »
Per « la renaissença d'un occitanisme culturau e politic dubèrt ai questions d'encuei, comencem de durbir pòrtas e fenèstras de l'ostau Occitania. »
Contratèmps, aquí un libre de bon legir en se pausant un moment per soscar abans de tornar partir d'un bon pè.
Alan Roch
Revista Occitania n° 235, Genier de 2023
