Edmonde Goulesque
Al mes d'avril de 2021 morissiá Edmonde Goulesque. Lo Centre Cultural Occitan d'Albigés (CCOA) tornava sus la vida d'aquela aparaira de la lenga nòstra.
Adieu-siatz, Edmonda !
La còla del CCOA es trista de vos faire part del decès d’Edmonde Goulesque, sòcia fòrça implicada e plan engatjada per sa lenga e sa cultura occitanas.
Nasquèt en Avairon, a Conac, prèp de Requista e del país de Joan Bodon, a la debuta de las annadas trenta. Sola dròlla d’una familha cresenta, viu sola amb sa maire a la mòrt de son paire, a sos 13 ans, a la fin de la Segonda Guèrra. A aquela epòca, es pas aisit de sortir d’aquel mitan païsan : sa destinada segon son primièr regent serà, non pas de faire d’estudis, mas de « cridar après las aucas e de gardar las fedas e las vacas ».
Edmonda, bona escolana e ja determinada, passa lo concors per l’Escòla Normala... e o capita ! Mas es sa maire que li refusa aqueste còp : per ela, la fe crestiana e l’ensenhament public se maridan mal, subretot per una filha.
Es alara que partisson totas doas a París, dins un ostal eiretat d’un oncle de la familha. Edmonda ne garda pas de bons sovenirs : a París, lo mond se trufa d’ela, de son accent... Après aquel exili, Edmonda se’n tòrna dins son Occitània, a Tolosa, al moment de la Guèrra d’Argèria. Comença d’ensenhar dins lo privat : los òmes partits a la guèrra, una plaça ven de se liberar. Mas dins aquela escòla d’òmes e pels òmes, es a l’ensag, sonque per un mes : aquí volián pas de femnas... Ensag transformat, i demorarà 35 ans !
Coma aimava de dire, es professora de lenga estrangièra : lo francés. E òc, sa lenga mairala es plan l’occitan ! Conscienta d’aquò, s’interèssa al moviment occitan de las annadas setanta, dins l’optica de ne descobrir mai sus la cultura e d’aprendre a escriure sa lenga. A l’Escòla Occitana d’Estiu, a Vilanòva d’Òlt, rescontra de mond, de personas de son atge, coma ela, e vei qu’es capabla.
Cresenta, son marrit ocupa una plaça importanta dins sa vida. Ven d’un mitan diferent : faguèt los Arts e Mestièrs, a un pòste important dins l’aeronautic, e participèt notadament al lançament de Caravelle. A sa mòrt en 2005, se sarra del Centre Cultural Occitan de l’Albigés per n’ocupar una plaça centrala de vici-presidenta fins a uèi, e al punt de se crear una familha novèla dins l’associacion.
S’engatja al còr del Centre Occitan Ròcaguda (COR), a dos passes de son ostal, amb espèr e conviccions. Mena – amb vam ! – de talhièrs e d’animacions divèrsas : d’emissions de ràdio, de talhièrs de conversacion al COR e dins d’ostal de retirada, de visitas occitanas del musèu Tolosa-Lautrec... Participa amb fervor a totas las activitats possiblas e quitarà pas jamai de prepausar d’activitat novèlas pel COR. Son « volontariat per la lenga » li permet de tornar trapar los raices de son mestièr : ensenhar als autres, e d’o faire dins sa lenga. E n’es bravament fièra !
Amb Edmonda, la lenga canta a plena votz ! Los e las qu’a aprés amb ela ne pòdon testimoniar : per salvar la lenga, la cal parlar, e per la parlar, la cal contar, la cal cantar. Son fòrt temperament marca los esperits, e en retorn, es plan urosa de poder transmetre tot çò que sap.
Ça que la, la vida contunha d’èsser ruda amb ela : en 2013, foguèt reversada per una veitura al pes de son immòble. Grèvament nafrada, passa per de moments dificils per se’n remetre. Pasmens, i daissa ni son engatjament, nimai sa determinacion !
A tot just 89 ans, es la Covid qu’acabarà per aver rason d’Edmonda. Defensora infatigabla, al parlar franc, perdèt pas jamai la fe, ni en la religion, nimai en sa lenga.
Mercés Edmonda, e adieu-siatz plan !
Lo CCOA, abril de 2021
