unic

Dins la revista OC numèro 84 en 2007, Pèire Pessamessa tornava sus l'emplec dels mots unic/unenc e uman/omenenc.

Unic/unenc e uman/omenenc

[...] Lo principi de realitat dins nòstra lenga auriá d'èstre primordiau, mai la reneissença provençala dau sègle passat patiguèt tre l'origina d'una malautiá infantila, de vouguer marcar sa diferença amb la lenga dominanta en escartant de nombrós mots comuns a totei lei lengas latinas per la sola rason que semblavan au francés e a lei remplaçar per de termes provençaus desvirats de son sens commun o ben per de neologismes azardós.

Lei juòcs floraus d'Ate (1862) pòdon èstre considerats coma lo punt de partença d'aquesta desviacion e un adversari dei felibres, l'atesenc Artaud, ne faguèt la demonstracion crudèla dins un libre polemic que, maugrat d'errors e d'otranças vuèi, encara ei valable. Leis escrivans occitans sovent siam estats victimas d'aquesta pèrda de realitat lingüistica que vos ne balharai un parèu d'exemples pus flagrants amb unenc e omenenc que prenon illegitimament la plaça de unic e uman.

En primier luòc, rendrem omenatge a Mistral lexicograf que dins son Tresor nos dona lei definicions corrèctas.

  • A unenc trobam lo sens de uniforme, unanime, unitaire : aquéu blad es unenc : ce blé est de taille uniforme , e a unencamen : uniformèment, unanimement amb un exemple dau tolosan Doujat : Pertout reboufo unencamen d'esprit e de bon jujamen. Pus luenh trobaretz unicamen : uniquement, e unique, unic" : unique, seul, seule.
  • A oumenen, co mistral balha aquesta definicion : d'homme, qui appartient à l'homme, viril, amb d'exemples explicits : a lou parla oumenen : elle a une voix d'homme, uno oumenenco : une fille garçonnière. Pus luenh, trobaretz uman, umano : humain, aine, qui concerne l'homme, doux, ce, secourable, lou cors uman, le corps humain, la raço umano l'espèce humaine.

Malaürosament, leis eiritiers lexicografics de Mistral desconectaràn coma Xavier de Fourvières amb son Pichot tresor e unenc, oumenenc prenon luòc e plaça d'unic e d'uman que dispareisson de son diccionari e de l'escrich. E non pas de la lenga parlada. Ieu, me vesi mau dire a una femna : « Tu, siás l'unenca frema de ma vida » perqué primierament seriá pas verai e segondament seriáu pas comprés. [...]


Jòrdi Labouysse : 'Occitània, Moments d'histoire'

Jòrdi Labouysse : 'Occitània, Moments d'histoire', 2023

Lo libre Occitània, Moments d'histoire de Jòrdi Labouysse publicat a la prima de 2023, recampa d'articles publicats entre 1980 e 2010 ligats a l'istòria dels païses occitans.

Montpelhièr : l'arpa del Senhor Guilhèm

En març de 2018 dins sa revista mesadièra la vila de Montpelhièr comunicava en occitan.

Croàcia passa a l'èuro e intra dins l'espaci Schengen

Membre de l'Union Europèa dempuèi 2013, Croàcia emplega dempuèi aqueste 1èr de genièr de 2023 l'èuro coma moneda. De pèças novèlas son donc intradas en circulacion.

Pèire Lagarde sus Joan Bodon (1971)

Joan Bodon

En 1971 dins la revista Vida Nòstra Pèire Lagarde presentava Joan Bodon.

Vidèo : lo tambornet

Tambornet

Presentacion de jòc de bala al tambornet. Una vidèo del CIRDÒC.