unic

Dins la revista OC numèro 84 en 2007, Pèire Pessamessa tornava sus l'emplec dels mots unic/unenc e uman/omenenc.

Unic/unenc e uman/omenenc

[...] Lo principi de realitat dins nòstra lenga auriá d'èstre primordiau, mai la reneissença provençala dau sègle passat patiguèt tre l'origina d'una malautiá infantila, de vouguer marcar sa diferença amb la lenga dominanta en escartant de nombrós mots comuns a totei lei lengas latinas per la sola rason que semblavan au francés e a lei remplaçar per de termes provençaus desvirats de son sens commun o ben per de neologismes azardós.

Lei juòcs floraus d'Ate (1862) pòdon èstre considerats coma lo punt de partença d'aquesta desviacion e un adversari dei felibres, l'atesenc Artaud, ne faguèt la demonstracion crudèla dins un libre polemic que, maugrat d'errors e d'otranças vuèi, encara ei valable. Leis escrivans occitans sovent siam estats victimas d'aquesta pèrda de realitat lingüistica que vos ne balharai un parèu d'exemples pus flagrants amb unenc e omenenc que prenon illegitimament la plaça de unic e uman.

En primier luòc, rendrem omenatge a Mistral lexicograf que dins son Tresor nos dona lei definicions corrèctas.

  • A unenc trobam lo sens de uniforme, unanime, unitaire : aquéu blad es unenc : ce blé est de taille uniforme , e a unencamen : uniformèment, unanimement amb un exemple dau tolosan Doujat : Pertout reboufo unencamen d'esprit e de bon jujamen. Pus luenh trobaretz unicamen : uniquement, e unique, unic" : unique, seul, seule.
  • A oumenen, co mistral balha aquesta definicion : d'homme, qui appartient à l'homme, viril, amb d'exemples explicits : a lou parla oumenen : elle a une voix d'homme, uno oumenenco : une fille garçonnière. Pus luenh, trobaretz uman, umano : humain, aine, qui concerne l'homme, doux, ce, secourable, lou cors uman, le corps humain, la raço umano l'espèce humaine.

Malaürosament, leis eiritiers lexicografics de Mistral desconectaràn coma Xavier de Fourvières amb son Pichot tresor e unenc, oumenenc prenon luòc e plaça d'unic e d'uman que dispareisson de son diccionari e de l'escrich. E non pas de la lenga parlada. Ieu, me vesi mau dire a una femna : « Tu, siás l'unenca frema de ma vida » perqué primierament seriá pas verai e segondament seriáu pas comprés. [...]


Extrach del libre de Josèp Maffre 'Lo conse malgrat el'

Cencha de conse

Un tèxt publicat dins la revista Lo Gai Saber en 1939.

Patrick Sauzet : Per un modèl mimetic del contacte de lengas (1987)

Sul perqué de l'abandon de la lenga occitana, al delà del modèl erosiu e del modèl conflictual. Un article de Patrick Sauzet dins la revista Lengas.

Lo sistèma de proteccion antiaerian SAMP/T-MAMBA es prèst a èsser installat en Ucraina

Missil Aster 30 de MBDA

Divendres 3 de febrièr de 2023, lo ministèri de la defensa francés dins un comunicat, anonciava que lo sistèma de defensa sòl-aire dich SAMP/T-MAMBA èra prèst a èsser installat en Ucraina.

Sus Joan-Maria Petit (1941-2020)

Joan-Maria Petit

Un article de la Federacion dels Ensenhaire de Lenga e de Cultura d'Òc publicat après l'anóncia de la mòrt de Joan-Maria Petit en agost de 2020.

Patrick Sauzet : Per un modèl mimetic del contacte de lengas (1987)

Sul perqué de l'abandon de la lenga occitana, al delà del modèl erosiu e del modèl conflictual. Un article de Patrick Sauzet dins la revista Lengas.