Un article de Robèrt Lafont dins la revista Viure numèro 21 pareguda en 1970.

VIen congrès de lenga e literatura d'òc. Monpelhièr, 24-30 d'agost de 1970.

Èra lo seisen congrès del nom. Dins los cinc autres s'èra, sabentament mai o mens, descopat lo cadavre mòrt de la lenga e de la cultura nòstra. Al començament tot çò important èra interdich, per pas que i aguèsse d'ondadas : de parlar de la grafia de la lenga modèrna, de charrar en occitan, de s'escavartar de la rega universitària mai estrecha. D'aquel temps d'ailà los occitanistas de l'IEO èran los enfants terribles. D'un congrès a l'autre butèron lor preséncia. Mas òm se làguia d'èsser embarrats dins una adolescéncia sempitèrna : los occitanistas èran pas tan nombroses, se portavan totjorn una mena de borrotla dins las aigas estadissas de l'« Altprovenzalisch » o del « Prouvençau mistralen »1.

Lo congrès de Montpelhièr serà estat lo de la novetat. Aimariàm dire del despertar (mas per o dire sens messorga, cal esperar l'avenir). Los enfants terribles d'autres còps èran cargats d'universitarisme : los mai joves dirián qu'an près lor capèl de mandarins. Mas se fasián seguir d'autres, de la nòva generacion.

Las innovacions, lo professor Czerny de Cracovia las debanèt dins son rapòrt final, sens ideologia, d'un ton mesurat. Èra l'introduccion de metòdes contemporanèus (èra temps, lo domèni occitan de la romanistica riscava de venir un Felibritge de la sciéncia : mantenèm !) tant en istèria literària, en estilistica coma en lingüistica. Èra la promocion de l'occitan e del catalan coma lenga de trabalh (non pas sonque dins los expausats, mas dins las discutidas) : e aquò o devèm als joves occitanistas alemands o anglo-saxons tant coma als d'aicí.

Èra en soma lo congrès per saludar lo viu sota lo lençòl academic del mòrt. L'occitanisme, lo catalanisme mai animoses èran presents amb los libres, amb los discs, amb l'espectacle presentat sota lo govèrn de Leon Còrdas, amb los recitals de cançons, amb l'espectacle de Pinhan. Aquò agradèt a totes ? Fòrça congressistas foguèron rabits, entosiasmats. N'i aguèt per faire la mina despechosa. Res d'estonant...

Apondrem, quina que siá la lenga, la question del lengatge. Pensi al lengatge precís, critic de l'amic Enric Giordan dins son rapòrt de sintèsi. Lo lengatge de la sciéncia engatjada dins son objècte e al servici de son objècte. Lo lengatge mai modèrne e mai universal. La conquista d'un lengatge es benlèu çò pus important que lo Congrès de Montpelhièr aguèsse pogut portar a l'enantiment de la cultura d'òc. Perque, se comprèn, sens aquela tòca d'enantiment, tant valdrià se tàiser.

Robèrt Lafont

Nòta

1 cf. lo compte rendut del Congrès de Niça per Joan Larzac, Viure numèro 11.


Critica del libre 'L'enfugida' de Joan-Ives Casanòva

'L'enfugida' de Joan-Ives Casanova

Un article de Clamenç Pech dins La Setmana numèro 981.

Max Roqueta e Dante Alighieri

Dante Alighieri

Lo tèxt çai-jos es extrach de la plaqueta de presentacion de la mòstra : Max Roqueta, la libertat de l’imaginari, que se debanèt en 2014 e 2015 a Montpelhièr.

Ajuda militara a Ucraina : Caesars e missils AASM

Missil AASM

Lo 18 de genièr de 2024 lo ministre de la defensa francés Sébastien Lecornu anoncièt un cèrt nombre de mesuras per ajudar Ucraina dins sa lucha contra l'occupant rus.

Ives roqueta, escritura, enfança e... lo libre de François Cavanna 'Les Ritals'

Cavanna 'Les Ritals' detalhs

En 1979 dins la revista Aicí e ara Ives Roqueta tornava, alara que veniá de legir lo libre de François Cavanna Les Rital, sus son rapòrt a l'enfança coma escrivan.

Venècia : extrach del roman 'Mièja-Gauta'

Masqueta

Extrach del roman Mièja-Gauta de Max Roqueta paregut en 2010 a las edicions Trabucaire.