Extrach del libre de Claudi Molinièr Lo cap dins la ressalha - IEO - Ensages - 1989 :

Perqué la letra ?

Es pas talament que l'escrich siá imperible o al mens que dure mai de temps que la paraula, mas es lo miralh de la pensada e permet aital l'exercici de la reflexion. Lo rescontre amb lo tèxt se fa totjorn per un esfòrç de compreneson e d'aquí naisson questions e mesas en relacion : la pensada en accion.

Un article de Joan-Maria Pieire dins la revista Canta-Grelh numèro 36, junh de 1998 :

Sèm fièrs de nòstre Gayraud !

Sèm contents e fièrs d'aver un escrivan de la mena de Paul Gayraud qu'escriu las epopèas grandas de las familhas roèrgassas, cossí se margan aquelas familhas e çò que se passa endejós d'aquelas familhas.

Un article de J.-B. Seguin dins la revista Letras d'Òc, Revista Literària de l'Institut d'Estudis Occitans (Numèro 1, 1965) suls tres libres :

• Le Phénomène Cathare - Renat Nelli - PUF Privat - 1964 - 198 paginas
• Les Cathares - R. Nelli, Fernand Niel, Jean Duvernoy, Déodat Roché - Paris - Editions de Delphes - 1964 - 461 paginas
• L'Histoire Spirituelle de la France - Paire Rayez - Paris - Beauchesne - 1964 - XIV - 391 paginas

Un article de Patric Sauzet dins la revista OC - Estiu de 2004 - Pagina 2013

Mercadatge

Mercadatge, mercatica o marketing, aquí, pensam, la fòrça d'accion sus l'opinion. Aquí l'agre que lèva lo mond. Qual s'es pas pres a pensar a la necessitat de campanhas de reclama coma se disiá a la mitat del sègle passat, de publicitat, o melhor de comunicacion coma ara se ditz, per far passar un messatge occitanista ? De campanhas per exemple per valorizar la lenga, encoratjar sa pratica e son aprendissatge. Menar de campanhas aital fa partida de çò que los poders publics, particularament las Regions poirián far pro lèu e sens gaire de dificultat per l'occitan. O volguèsson !

Sul libre de Robèrt Lafont, Lei miraus infidèus, un article de Felip Gardy dins la revista OC automne de 2002 :

Dins lei publicacions en pròsa de Robèrt Lafont d'aquesteis ans passats, sei legeires atentius seràn pas estats especialament susprés per lei sèt racòntes brèus recampats dins aqueu volumet. S'i torna trobar quauqueis-unas dei causidas tematicas e narrativas dau romancier dempuei l'escritura dei dos primiers tòms de La Fèsta, lo libre qu'es totjorn a partir d'eu qu'es possible d'agachar, coma d'un teulat, tot lo demai de l'òbra, passat ò en camin. Que Lafont, puei, arrestèt pas d'escriure, aquò non, mai se causiguèt d'autrei camins, d'autrei biais tanben. La vena istorica d'un costat, lo gost per lo cònte, e mai lo cònte dins sei diversei facietas, entre Boccacio e Voltaire, d'un autre, son venguts ansin, pauc a cha pauc, coma la nòva cara dau romancier, son identitat narrativa elegida.

Un tèxt de Joan Larzac dins : Revue d'histoire de l'Église de France (Tòme 71, numèro 186, 1985, pagina 115-118).

Testimòni d'un prèire engajat dins lo moviment occitan

I a de curats apicultors, d'autres que colleccionan las pèiras ; d'autres menavan una corala, ara menam los vièlhs en viatges del tresen atge. Cal ben faire quicòm. N'i a que fan d'istòria locala.

Un article de Renaud Falissard dins Canta-Grelh revista trimestrala del Grelh Roergàs - Numèro 98 - Decembre de 2013 - Pagina 27

L'òli de nose

Las noses secadas son o seràn cruscadas. Los nogalhons amodolats e ensacats dins un recanton, estremats al sec, esperan de prene lo camin del molin (chas l'oliaire) per ne tirar un òli de qualitat. Cal reconéisser que i a pas òli melhor qu'aquel amagestrat amb los rascalons amassats quitament per se.

Sus l'escrivan Pierre Caminade. La vila de La Seyne sur Mer dins son jornal Le seynois numèro 48 de novembre de 2013 comunica :

Denominacion : la bibliotèca dau centre serà Caminade

La bibliothèque du centre-ville a ouvert ses portes en 1969. Depuis le 19 octobre, elle porte le nom du poète qui vint vivre à La Seyne, et qui, au cours de si nombreuses promenades, s’imprégna de sa ville d’accueil, de ses gens, de leurs vies, et des mille objets qui sont leurs traces dans le monde... comme des ficelles de facteurs.

Aquel òme la poesia d’òc la podiá pas ignorar. Pèire Caminade (1911-98), se li coneissèm pas d’òbra en occitan, siguèt pasmens noirit per Joë Bousquet e Renat Nelli, au dintre dau « Grope de Carcassone » que collaborava - mai que d’un còp - ai Quasèrns dau Sud de Joan Ballard, dins leis annadas 1930-40.

Un tèxt de Lluís Aracil. Traduccion de Maria Clara Viguièr. Sorsa : Lo Bilingüisme coma mite - Colleccion A Tots - 1982 - Pagina 52

Perspectivas europèas

Acabèm de dire cossí las condicions politicas son plan sovent ligadas al desvolopament e a la subsisténcia de las lengas. Partent d'aquò, òm devina que l'unificacion politica de çò qu'Auguste Comte apelèt l'« Occident Europèu » poirà pas evitar a la longa de se pausar de problèmas sociolingüistics d'una envergadura sens precedents dins aquel canton del monde. Alavetz nos cal causir entre los prevenir a temps, e nos esforçar maladrechament de los garir quand benlèu serà tròp tard.

Un article de la revista Mont-Segur - Numèro 10 - Novembre de 1902 (ortografia modernizada) :

La vie et l'Oeuvre du Troubadour Raymond de Miraval, per Paul Andraud, profesor agregat de l'universitat. Editor : Ed. Privat a Tolosa e E. Bouillon a París.

Dins aiceste libre, l'autor nos fa, amb un biais amarvit, lo raconte de las aventuras del famós trobador Ramond de Miraval e n'abòrda la critica - çò que s'èra pas encara fait - amb l'ajuda de nombroses documents coneguts o inedits.

Un article de la revista Mont-Segur - Numèro 10 - Novembre de 1902 (ortografia modernizada) :

Libres recebuts : Bagateletas, per Justin Besson. 232 paginas - Editor : E. Carrère, Rodés :

Aiceste libre de vèrses en parlar de Roergue es lo melhor mercés que Justin Besson podiá faire al Felibrige que, a la Santa-Estèla de Bezièrs, l'aclamèt majoral. Dins sos libres : D'al Brèç a la Tomba e Contes de la Tatà Mannon, s'èra mostrat trobaire e contaire de primièra marca. Dins Bagateletas, es tanben l'un e l'autre.

Lo contaire nos i dis sas Fablas de tot lo Monde, finament rimadas e atal apeladas per la rason que "fablas e contes son de tot temps e de tot lo monde e que, sola, la faiçon de contar es del contaire" ; lo trobaire nos i parla en mèstre de la vida, de la mòrt e subretot de son terraire. Ont es lo païsan que, aprèp aver legit aquela bèla paja titolada La Vida de Campanha, voldriá delaisar son campèstre per córrer als enganaires plasers de la vila ? [...] Quantis d'Occitans, perduts e languisents dins la capitala, trobarián solàs e reviscòl, se podián la legir entièrament ! E La Prangièira del Molinièr ? Aquí la perleta fina de tot lo libre !

Resumit de la presentacion de Maria-Joana Verny (Universitat de Montpelhièr 3 - Paul Valéry) al congrès de l'AIEO de 2014.

Tornar legir Vido d’enfant de Baptista Bonnet (1894).

Dètz ans abans Memori e raconte de Mistral, seissanta ans après Mous soubenis de Jansemin, Baptista Bonnet nos porgís amb Vido d’enfant una òbra autobiografica que nos sembla qu’a pas beneficiat d’estudis literaris a l’auçada de sa qualitat d’escritura. Segur que Felip Martel, après lo numèro especial Un Gorki provençal de La France latine* e la biografia de Bernat Giely**, a dubèrta la dralha amb son article Les jeux de l'amour et de la mémoire : l'autobiographie de Batisto Bonnet***.

Resumit AIEO 2014 - Benaset Sobeiran (Universitat de Montpelhièr 3 - Paul Valéry) :

L'escrich occitan dins los Inventaires et documents dels Archius de la vila de Montpelhièr (1350-1550) : cronica d'una descasença anonciada.

Tot cercaire que s'interèssa de prèp a la lenga occitana durant aquela edat d'aur que foguèt per ela l’Edat Mejana, es confrontat a dos monuments, parièrs als dos penjals d'una meteissa cima : d'un costat la lenga literària dels famoses trobadors, dins la quala foguèron redigits los primièrs caps d'òbra de la poesia occidentala, e de l'autre, las divèrsas scriptae administrativas usitadas dins las ciutats miègjornalas, rebats de lor independéncia, puèi de lor autonomia politica dintre del Reialme de França. Es aqueste occitan vernacular que constituís lo miralh escrich de la societat urbana de las vilas del Miègjorn.

Resumit de la presentacion d'Arvèi Lieutard (Universitat de Montpelhièr 3 - Paul Valéry) al congrès de l'AIEO de 2014.

Emergéncia e elaboracion d’un occitan oficial escrich prediglossic : l’exemple del « Pichòt Talamus » :

La redaccion del Pichòt Talamus (manuscrit AA9 dels archius municipals de Montpelhièr) comença dins los primièrs decennis del sègle XIV per una compilacion dels divèrses manuscrits escriches un sègle per abans. Primièra sintèsi de mai d’un sègle de practica d’un occitan oficial, la redaccion d’aqueles annals del consolat montpelhierenc se perseguís pendent un sègle de mai, fins a l’annada 1426.

Cronica al canton - Revista del Conselh general d'Avairon - Mars e abril de 2014.

Lo castanhièr

Aubre noiridor dels segalars, lo castanhièr es estat a l’encòp un aubre plantat en verdièrs o en bòsques apelats castanhals dins la màger part de Roergue o castanets en Roergue cevenòl.

Un article de Jean-Marc Rabier dins la revista Canta-Grelh - Numèro 98 - Decembre de 2013 - Pagina 21 :

Castanha e castanhada, plaser e dolor

Vaquí tornat lo temps de las castanhas. Lo bèl auton nos pòrta amb plaser e dolor aquel fruch tan gostós. Plaser de las manjar, lo ser a la velhada, rostidas e bolhidas. Esfòrç de las anar amassar dins las castanhals. Dolor de se picar los dets a las espinas de los airices.

Un tèxt de Lluís Aracil. Traduccion de Maria Clara Viguièr. Sorsa : Lo Bilingüisme coma mite (Colleccion A Tots, 1982).

La normalizacion lingüistica

Avèm vist que l'exemple pus remarcable de feedback negatiu o compensator es la normalizacion lingüistica, que consistís a reorganizar las foncions lingüisticas de la societat de faiçon a readaptar las foncions socialas de la lenga a de condicions « extèrnas » que càmbian. Vaquí perqué la normalizacion ven generalament en seguida de desfasaments istorics mai o mens analògs a çò que William F. Ogburn apèla culture lag. Òm poiriá citar per corroborar las tèsis d'Ogburn totes los cases ont la normalizacion acompanhèt de prèp l'introduccion de tecnicas coma l'escritura e l'estampariá (cf. lo concèpte de linguistic revolucion en cò de Morris M. Lewis). D'alhors, la normalizacion es de còps que i a la sola alternativa practica a la reculada (veja a l'extincion) d'una lenga. Es atal, en efècte, que fòrça comunitats lingüisticas europèas susmontèron de longs conflictes anteriors e que, tant val dire, agafèron lo temps perdut.

A Narbona lo 2 junh de 2014 es estat creat lo collectiu Convergéncia Narbonesa. Recampa sèt associacions del parçan : Lo Cercle Occitan, Ràdio Lenga d’Òc, la Calandreta la Granhòta, País Nòstre, ANO Tambourin, la Federacion Audenca de las Calandretas e ENÒC.

Sus las lengas, los accents, los occitans, los basques... Extrach de Sur l'État - Cours au collège de France 1989-1992 de Pierre Bourdieu - Seuil 2012 - pagina 366 :

L'État produit un nationalisme dominant, le nationalisme de ceux qui ont intérêt à l'État ; il peut être discret, de bonne compagnie, ne pas s'affirmer de manière outrancière. L'État produit chez ceux qui sont victimes de la deuxième face du processus, chez ceux qui sont dépossédés par la construction de l'État-nation, des nationalismes induits, réactionnels : ceux qui avaient une langue et n'ont plus qu'un accent stigmatisé (comme les Occitans). Beaucoup de nations se construisent sur l'inversion d'un stigmate. Ces nationalismes induits, réactionnels, m'inspirent des sentiments ambigus. Évidemment, ils sont tout à fait légitimes dans la mesure où ils essaient de convertir les stigmates en emblèmes. Par exemple, vous pouvez vous dire que le serveur basque qui vous sert une bière à Saint-Jean-de-Luz en français parle bien le français pour un Basque, ou penser qu'il parle un français avec un accent dégueulasse... C'est un changement considérable. Mais, en même temps, qu'en faire ? Faut-il être basque ? L'ambiguïté des deux nationalismes est inhérente au processus de construction de l'État.

Del 23 al 26 de julhet a Rodés : concèrts (Luc Aussibal, Lo còr de la Plana, Goulamas'k, Txarango, Papà Gahús...), literatura (Maria Roanet, Miquèl Decort...), dança... Legir lo programa [aicí]