La Tuta d'Òc : un pòl ressorça per la cultura occitana
Partit del constat que la cultura occitana beneficia d’un malhum flac en matèria de difusion, e qu’existís una demanda insatisfacha, l’IEO 31 a elaborat lo projècte d’obertura d’un espaci de difusion per la cultura occitana. Aquò serà un lòc obèrt al public amb un foncionament similar a lo d’una librariá amb per objectiu de propausar una ofèrta, la mai exaustiva possibla, de libres, CDs e DVDs, occitans o en ligam amb la cultura occitana.
Un article de Jacme Taupiac dins Lo Diari numèro 26, estiu de 2015.
Un jove occitanista qu’aviá l’ambicion de "reconquistar l’empèri de sa lenga" - coma disiá Mistral - e que i es arribat magnificament, del moment que parla e escriu un plan bon occitan, me disiá, a Tolosa, lo dimècres 12 de novembre de 2014, que s’i perdiá dins la realizacion de l’èrra apicala. Sabiá que i a l’èrra apicala simpla que se fa amb un sol batement del cap de la lenga e l’èrra apicala multipla que se far amb tres o quatre, coma en catalan e castelhan. Mas, sabiá pas exactament quora se fa l’èrra simpla, coma dins lo mot ara, e quora se fa l’èrra multipla, coma dins lo mot la tèrra. Aicí la realitat de la distribucion de las doas menas d’èrra dins un grand airal plan central en Occitània.
Tornam publicar çai-jos un extrach del libre Temps tres de Robèrt Lafont publicat a cò de Trabucaire en 1991. Lo tèxt es pagina 194.
L'autor discutís aicí lo rapòrt sovent conflictual que i a, entre : d'un costat la necessitat, per la salvar, de normar la lenga en situacion de diglossia ; e de l'autre lo desir dels locutors d'afortir una autenticitat, una identitat locala, via la lenga. Met en relèu la trapèla qu'aquel conflicte recaup.
Robèrt Lafont nos avertís : « lo poder d'Estat [aquí] tròba un terren favorable per enebir una recuperacion. »
Aquí çò que Paul Voet, dins son conte Lo Catonièra (Grelh Roergàs, 1980, Rodés), fa dire a Flavin lo cantalés, un dels personatges :
« Vesètz, Pièril, la lenga d'òc es ma lenga mairala. M'a bressat quand èri enfant, m'a tengut la man dins la dralha de còps escalabrosa de ma vida, e ara, dins lo vielhum, me rescalfa lo còr. Cresi de bon que, per un occitan, lo francés es la lenga oficiala, la lenga dels afars, la lenga de l'argent, la que cal apréner a l'escòla per s'enauçar e venir qualqu'un. Mas, que siague ric o paure, banquièr o pelhaire, un occitan pòt pas èstre aürós se renèga sa lenga. Al contrari, quand a enveja d'un pauc de bonaür, dubrís sa fenèstra per respirar l'aire reviscolant del país e tòrna a sa lenga mairala. Òc, la lenga nòstra es lo grelh que canta dins lo campèstre, es la catonièra ont passam per nos escapar e cambadejar, l'èime regaudit, luènh de las fotraladas d'un monde de cabordissa e de misèria. »
Un article de Patric Revellat sus l'òbra de Paul Gayraud.
Un article de la revista La Cigalo Narbouneso (abril de 1927, pagina 49). Autor : P. Albarel. L'ortografia del tèxt es estada corregida.
Lo 15 de junh de 2015, en Granda Bretanha, se fèstejava lo 800en anniversari de la Magna Carta.
Lo tèxt signat lo 15 de junh de 1215 es vengut lo simbòl de la preservacion de las libertat fondamentalas. Lo tèxt limitava lo poder del Rei John (King John) sus la noblessa del temps. Establiguèt las basas de la democracia parlamentària e dels dereches de l'òme, afortiguèt la supremacia de la lei, limitèt l'arbitrari reial.
En 2015 sul site Jornalet.com Jean-Charles Valadier propausava una mapa dels parçans d'Occitània.
La Chambra d'Òc ven de dubrir un site novèl dedicat al projècte L'Occitània a pè.
Lo camin comença dins las valadas occitanas d'Itàlia, atravèrsa los alps per jonhe provença e lo mont-ventor, puèi via ardècha e cevènas monta sul Larzac. L'escorreguda s'acaba dins la val d'Aran après èsser pasada per las vilas de Carcassona en Lengadòc e de Foish en Arièja.
L'IEO de Roergue-Naut comunica (prima de 2015) :
L'estivada de Rodés se debanarà ongan del dimècres 22 de julhet al dissabte 25 [programa.pdf].
A prepaus d'Arsèni Vermenosa un article de Cristian Rapin dins lo jornal Lo Lugarn numèro 102 (2011).
Davant los fenomèns de regression e lo perilh de mai en mai gròs que menaça la lenga occitana, la Coordinacion Per la lenga occitana ! Anem Òc ! apèla a una granda mobilizacion per l’occitan lo dissabte 24 d’octobre de 2015 a Montpelhièr.
Comunicat de La Coordinacion (Institut d'Estudis Occitans, Calandreta) :
La lenga occitana es marcada per l'Unesco coma una de las lengas en « dangièr seriós d'extincion ».
Sus l'emplec de òm en occitan, un article de Patrici Pojada dins la revista Lo Diari (numèro 14).
De l'anar de la lenga
Un article de Patrici Pojada. Revista Lo Diari (numèro 14, junh de 2012).
Dins lo darrièr numèro del Diari, Miquèl Taiac, president de la seccion regionala de l’IEO, explicava, dins la rubrica “Opinion” [legir l'article], que als occitanistas lor fa paur de veire la realitat d’una lenga que se parla de mens en mens. Per anar contra aquò, cal crear, çò ditz, lòcs d’usatge per la lenga, cal tornar conquistar los usatges perduts. Aquò passa pel desvolopament de centres culturals de proximitat e subretot una accion de proximitat cap a la societat tota, dins las vilas e los vilatges. Segur qu’a rason e que nos cal trobar los biaisses per que l’occitan torne dins la vida vidanta e siá una lenga d’usatge. Mas me demandi se, finalament, los “occitanistas” an pro pres al seriós l’anar de la lenga. La question que val, al mieu sens, es plan simpla e a pas cambiat. Se volèm vertadièrament salvar la nòstra lenga, la cal transmetre e far viure, nosautres meteisses, primièrs. E aquò, segur, a d'implicacions e demanda coeréncia e responsabilitat.
22/04/15 - L'IEO 06 comunica : "Lo prefècte de Provença refusa de mencionar l’occitan dins lo contracte de plan estat-region (CPER)
"Michel Cadot, prefècte de la region de Provença-Alps-Còsta d’Azur, a refusat d’inclure l’occitan dins lo contracte de plan estat-region 2015-2020 (CPER), una demanda que faguèt oficialament Hervé Guerrera, conselhièr municipal d’oposicion a Ais de Provença e conselhièr regional. Guerrera demanda que dins lo CPER se mencione que "l’occitan o lenga d’òc, dins sei varietats provençalas, aupencas e niçardas, es la lenga de la nòstra region, e atanben lei lengas portadas per lei generacions de migrants qu’an fach soca dins lo territòri regionau".
Dissabte 04 d’abrial de 2015 : 15h (acuèlh a 14h30), a Cèus (Sceaux, 92330), sala del primièr del cinèma Le Trianon, 3 bis, carrièra Marguerite Renaudin, Rémi Pech, professor d’istòria contemporanèa a l’Universitat de Tolosa, evocarà « Jaurès l’Occitan ». Aquesta manifestacion es organizada amb los Miegjornals de Cèus e la Velhada d’Auvernha.
Dissabte 30 de mai de 2015 : Fèsta parisenca de Santa Estela. Nos tornarem trobar a 11h30 al pè de l’estatua de Dòna Clamença (Clémence Isaure), en l’onor dels Jòcs florals de Tolosa, al jardin del Luxemborg. Vos esperam totes amb las vòstras poesias. Cadun pòt venir legir los tèxtes que li agradan e charrar en lenga nòstra.
Dins son magazine dels meses de julhet e d'agost de 2019 la vila de Tolosa publicava una entrevista del musician Ernest Bergez, dich Sourdure, que presentava al mes de julhet son espectacles al Metronum.
Sus l'emplec de òm en occitan, un article de Patrici Pojada dins la revista Lo Diari (numèro 14).
Al mes de julhet de 2023 se dubriguèt a Tolosa un centre d'excelléncia de l'OTAN dedicat a l'espaci.
Una critica de Sèrgi Viaule pareguda dins lo jornal La Setmana en 2018.
Extrach del roman Mièja-Gauta de Max Roqueta paregut en 2010 a las edicions Trabucaire.